نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجه با رسانه‌های داخلی و خارجی

نشست خبری سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه با رسانه‌های داخلی و خارجی روز دوشنبه 30دی ماه 1398 در محل وزارت امور خارجه برگزار شد.

مقدمه:

بسم الله الرحمن الرحیم

عرض سلام و ادب دارم خدمت همه شما دوستان و همکاران محترم در رسانه‌های داخلی و خارجی.

قبل از آغاز این نشست جا دارد که گرامی‌ بداریم یاد و خاطره تمامی سفر کرده‌های پرواز 752 خصوط هوای اوکراین را و برای شادی روح شان درود و صلوات بفرستیم.

لازم می دانم از طرف خودم، همکارانم و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مراتب تسلیت و همدردی خودمان را با بازماندگان هم میهنان مان که در این حادثه تلخ جان باختند، ابراز کنم. هم چنین از سوی همه ایرانیان در سرتاسر جهان مراتب  همدردی را با بازماندگان، مردم و دولت های متبوعه جان باختگان از کشورهای اوکراین، افغانستان، کانادا، سوئد و انگلیس اعلام بکنم و از درگاه الهی برای همه بازماندگان بردباری و بهروزی مسألت کنم.

روز گذشته «روز غزه نماد مقاومت» بود که جا دارد ما یاد این روز و مقاومت مردم غزه و فلسطین را گرامی‌بداریم. به هر حال حوادث مختلفی پیش می آید ، ولی همه ما بایستی بدانیم که مساله اول جهان اسلام، مساله فلسطین است و روز غزه که نماد مقاومت هست و جمهوری اسلامی ایران همواره از حامیان مقاومت در منطقه بوده ،  بایستی گرامی داشته شود و ما این روز را گرامی می داریم و از همینجا گریزی می زنم و یاد و خاطره سردار مقاومت سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی را به عنوان شهید قدس و یار مردم فلسطین گرامی می دارم.

مروری بر تحولات دیپلماتیک:

مرور کوتاهی بر تحولات دیپلماتیک و تحرکاتی که این چند وقت بوده را خدمت شما عرض می‌کنم و بعد از آن برای پاسخ به سوالات در خدمت شما باشم.

قرار بود دکتر ظریف همین روزها برای شرکت در نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس به سوئیس شرکت بکنند که به رغم دعوت رسمی و حتی حضوری اولیه از ایشان، برنامه تنظیمی و برنامه اصلی که برای ایشان توافق شده و برنامه ریزی کرده بودند را به هم زدند و ترتیبات دیگری را در نظر گرفتند که به حال این سفر متاسفانه انجام نمی‌شود.

شاهد بودید این روزها سفرهای خارجی زیادی به کشورمان داشتیم و سفرهایی مقامات جمهوری اسلامی ایران  نیز به خارج از کشور داشتند. سفر امیر محترم قطر به ایران را داشتیم که اولین بار پس از به قدرت رسیدن ایشان در سال 2013 در این سطح انجام شد وگفتگوهای بسیار مفیدی درخصوص مسایل دوجانبه، منطقه ای و بین المللی با مقامات جمهوری اسلامی ایران داشتند که سفر بسیار مهم و پر اهمیتی بود.

سفر جناب آقای عماد خمیس نخست وزیر سوریه به ایران را داشتیم در راس هیأتی وراد کشور شدند.

هفته آینده هم رئیس دومای روسیه انشاء الله به تهران سفر خواهند کرد و در چارچوب همکاریهای دوجانبه و پارلمانی دو کشور مذاکراتی را با مقامات ذی ربط خواهند داشت.

وزیر راه و شهر سازی هم امروز در صدر هیاتی به اوکراین رفتند. حامل پیام رئیس جمهور محترم ما برای رئیس جمهور اوکراین هستند که تمرکز عمده این سفر بر روی سانحه هوایی است.

وزیر خارجه ونزوئلا دیشب وارد تهران شدند و امروز ظهر با دکتر ظریف گفتگوهای شان را شروع خواهند کرد.

یکی از مقامات کشورهای منطقه به احتمال قوی فردا به ایران تشریف می آورند که در صورت قطعی شدن ما اعلام خواهیم کرد.

شاهد سفر جناب آقای دکتر ظریف به هند برای شرکت در نشست «رایسینا» بودید که بسیار سفر پربار و موفقی بود؛ هم سخنان ایشان در آن جمع بزرگ که به هر حال مقامات کشورهای مختلف حضور داشتند و مقامات کشورهای مختلف از حدود 140 اندیشمند در آن اجلاس شرکت کرده بودند و محلی خوبی بود تا دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در خصوص مهم ترین مسائل منطقه ای و بین المللی آنجا بیان بشود که به خوبی هم بیان شد. در حاشیه این نشست هم وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران  دیدارهای زیاد و مفیدی با مقامات هندی؛ از جمله نخست وزیر، وزیر خارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی هند داشتند و همچنین 6 مقام از کشورهای مختلف بویژه کشورهای اروپایی از جمله آقای جوزف بورل را دیدند و آخرین تحولات منطقه ای و بین المللی بویژه در خصوص برجام را با ایشان رایزنی و تبادل نظر کردند.

وزیر خارجه پاکستان به ایران آمده بود که بیشتر حول موضوعات منطقه ای و نقشی که پاکستان مایل است در قبال کاهش تنش ها در منطقه ما ایفاء کند، انجام شد که خبر آن را به استحضار شما رساندیم.

 هم چنین دکتر ظریف در این مدت حدود 20 تماس تلفنی با مقامات کشورهای خارجی عمدتاً با همتایان خودشان داشتند که هم  پس از ترور سپهبد سلیمانی و هم پس از سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی در تهران بود که این اقدامات انجام شد.

پرسش های خبرنگاران و پاسخ های سخنگو:

سوال خانم بذرافشان، روزنامه سیاست روز: با وجودی که برجام یک طرفه از سوی ایران در حال اجراست و اروپا هم اقدام مثبتی انجام نداده همچنان که آقای ظریف گفته بودند که اروپا یک درصد هم به تعهدات خودش عمل نکرده است؛ تصمیم اروپا برای راه اندازی مکانیزم ماشه چه واکنشی را از سوی ایران در پی خواهد داشت و آیا این واکنش به زودی خواهد بود؟

پاسخ: ما در برجام هستیم، تعهدات خودمان را بر اساس اقدام های طرف مقابل متوازن کرده ایم. اینکه ما «یکطرفه در حال اجرا (برجام) هستیم» در این شرایط عبارت صحیحی نیست. جمهوری اسلامی ایران بعد از خروج آمریکا (از برجام)، اعلام که برای برقراری توازن بین حقوق و تکالیف خودش در برجام؛ موادی که حقش هست در برجام   اجرا خواهد کرد و نتیجه آن کاهش تعهدات برجامی ما بود که آخرین گام را به عنوان گام پنجم، روزهای گذشته برداشتیم. ادعایی که اروپایی‌ها دارند ادعای قابل قبولی نیست زیرا جمهوری اسلامی ایران از 21 ماه قبل مکانیزم حل اختلاف در برجام را براساس بند 36 فعال کرد و اقدامات اخیر اروپایی‌ها و اعلام آنها فاقد اعتبار و ارزش حقوقی است. البته خود آنها مدعی نیستند که مکانیزم ماشه را فعال کردند، اما اعلام اینکه به این سمت دارند می روند و با اعلام اینکه مکانیزم حل اختلاف را فعال کرده اند، این برای ما غیر قابل قبول هست. استدلالات حقوقی و فنی زیادی داریم و داشتیم و به آنها اعلام کردیم که اقدام آنها بعد از اقدام جمهوری اسلامی ایران هست و آنها باید همان موقع این کار را می‌کردند. باید صبر کنیم  و ببینیم که روند به کجا کشیده می‌شود.

سوال آقای حیدری، شبکه العالم: بعد از فعال شدن ساز و کار حل اختلاف در برجام سران فرانسه و بریتانیا پایبندی خود به برجام را اعلام کردند. تهران درسطوح بالا اعلام کرد که اگر اروپا رفتار غیر عادلانه ای در استفاده از ماده 37 داشته باشد؛ آنگاه جمهوری اسلامی ایران تصمیم جدی در همکاری با آژانس خواهد داشت. سوال من در مورد این تصمیم هست که این تصمیم چیست و ابعاد آن چیست و آیا به خروج جمهوری اسلامی ایران از  ان.پی. تی منجر خواهد شد؟

پاسخ: ببینید ، اگر صرفاً به اعلام هست که جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌کند که به برجام پایبند است و همانطور که می‌بینید داریم این کار را انجام می دهیم؛ اما برای ما عمل مهم است که تاکنون عمل قابل ملاحظه ای که بتوانیم به آن اتکا کنیم و حداقل بخشی از حرف های آنها را بپذیریم، مشاهده نشده است. گام پنجم، گام تقریباً پایانی کاهش تعهدات ما ذیل تعهدات برجام بوده، اما اگر این حرف هایی که هست ادامه پیدا کند جمهوری اسلامی ایران در حال طراحی گام شاید نهایی و موثرتری هست که الان من در جریان نیستم چه خواهد بود و فکر می‌کنم اگر روال کار همین طور پیش برود، جمهوری اسلامی ایران آن گام موثر را بردارد.

سوال آقای ترقی نژاد، ایرنا: مهلتی که گروه ویژه (اقدام) مالی به ایران داده است تا کمتر از چند هفته دیگر به پایان می رسد و اف.ای.تی.اف اعلام کرده در صورتی که ایران برنامه اقدام خود را اجرا نکند، اقدامات مقابله ای خودش را مجددا اعمال می‌کند. آخرین اقداماتی که وزارت امور خارجه برای پیوستن به دو کنوانسیون باقی مانده انجام داده، چیست؟

پاسخ: می دانید که وزارت امور خارجه نه تصمیم گیر است و نه می‌تواند کاری در این خصوص انجام دهد. وزارت امور خارجه به عنوان دیده بان نظام هر آنچه که می دانست و دیده بود را به نهاد های تصمیم گیر در داخل کشور منتقل کرده است. جلسات مختلف توجیهی با همکاران مان در وزارت اقتصاد و مشترکاً با بخش های مختلف تصمیم گیر از جمله مجمع تشخیص مصلحت نظام و سایر بخش ها داشتیم و آنجا همین نکات، نگرانی‌ها و عواقب اعلام کردیم. تا آنجایی که من خبر دارم به دلیل مسایل مختلفی که پیش آمد، نتوانستند به جمع بندی برسند من نمی دانم چه قدر وقت داریم و هنوز می‌توانیم کاری بکنیم یا نه. کشور اولویت های دیگری پیدا کرده که به هر حال این اولویت به رغمی‌که خیلی هم مهم است و به آینده اقتصادی کشور لطمه خواهد زد، نمی دانیم این موضوع در چه وضعیتی هست و قرار خواهد گرفت. امیدواریم آنهایی که باید مصلحت کشور را تشخیص بدهند  به صورت دقیق و جدی این امر را مورد ملاحظه قرار دهند تا بتوانیم از این گذرگاه هم عبور کنیم.

سوال خانم کلانتری، ایلنا: در خصوص شکایت عراق از ایران به دلیل نقض حاکمیتش در حمله به پایگاه‌های آمریکایی سوال دارم. بحث این بود که ایران پیش از حمله به دولت عراق اطلاع داده که می خواهد این اقدام را انجام بدهد، اما شکایت بحث دیگری است. موضع خود را بفرمایید و آیا این حمله با عراق هماهنگ نشده بود؟

پاسخ: اقدام دفاعی و پاسخ قاطع ما به آمریکایی‌ها ، به اطلاع دولت و نیروهای مسلح عراق رسیده بود. حالا علت اینکه آنها آن بیانیه را دادند و به قول شما شکایت کردند را بایستی خود شما رسانه‌ها از آن مقامات (عراقی) بپرسید. امنیت، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان همسایه مقتدر عراق و دوست و یار دیرینه عراق به ویژه در دوران اخیر، برای جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم است. ما همواره خواهان عدم دخالت کشورهای بیگانه و خارجی‌ها در این کشور بودیم. زمانی که جمهوری اسلامی ایران به دعوت عراق پاسخ داد و به عراق کمک هایی کرد با اطلاع، اجازه و دعوت رسمی دولت عراق بوده که همه آنها بر این مساله اذعان دارند و اعلام کردند و هنوز هم دارند اعلام می‌کنند نقش ایران برای عراق در مبارزه با داعش واضح هست؛ خود آنها بیشتر از همه در جریان هستند. اما ما اعلام کرده بودیم از هر جایی علیه جمهوری اسلامی ایران و مقامات ما توطئه ای صورت بگیرد؛ آنجا را هدف قرار می دهیم. به هر حال برای مقامات ما مسجل شده بود که توطئه ترور سپهبد سلیمانی در پایگاه مورد نظر انجام شده و ما با اطلاع به دولت عراق اعلام کردیم که آن پایگاه که علیه سردار ما توطئه شد و ایشان ترور شد آن پایگاه را مورد هدف قرار می دهیم که مورد هدف هم قرار دادیم.

سوال آقای لطف اللهی، آرمان: در مورد گام پنجم که عنوان کردید که ممکن است این گام آخر نباشد، آیا کاهش تعهدات درسطوح نظارتی برجام یا توقف اجرای پروتکل الحاقی در دستور کار ایران قرار دارد یا نه؟

پاسخ: گام آخر بوده ، دوستان پرسیدند که آیا گام  - گام که نمی‌توانیم بگوییم- آیا اقدام دیگری خواهیم کرد .... الان مطمئن نیستم ولی گزینه‌های مختلفی پیش روی جمهوری اسلامی ایران است که اگر به جمع بندی برسند، اعلام خواهند کرد.

سوال خانم حسینی، خبرگزاری میزان: در خصوص طرح بریتانیا موسوم به توافق ترامپ؛ که خود ترامپ هم موافقت کرد، خواستم بدانم ارزیابی شما در مورد جزئیات این توافق چه بود؟

پاسخ: همین که اسم یک فرد را روی یک توافق می‌گذارند ، نشان می دهد که خیلی با شرایط آشنا نیستند و بیگانه هستند. توافق با فرد معنا ندارد. جمهوری اسلامی ایران با اوباما توافق نکرد. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بیست و چند ماه با آقای کری مذاکره نکرد، (بلکه) با نماینده دولت آمریکا مذاکره کرد و هر نوع تعهدی که دادند این‌ها تعهدات دولت آمریکاست و اینکه آقای جانسون اسم توافقی را آقای ترامپ دنبالش هست را روی این توافق گذاشته و جناب آقای ترامپ هم ذوق زده شدند که بله ما توافق ترامپ را می خواهیم، خیلی برای ما مسموع نیست. ما اعلام کردیم که مبنای کار، ما همان توافق برجام است و برجام می‌تواند نجات پیدا کند، در صورتی که همه طرف ها حتی امریکایی‌ها بخواهند به این توافق برگردند؛ ممکن است این اقداماتی که گفتید صورت بگیرد. اما فکر نمی‌کنم جمهوری اسلامی ایران در شرایط حاضر اصلا آمادگی داشته باشد درباره مسایل دیگر و منویاتی که درسرشان هست مذاکره بکند،  توصیه می‌کنیم به همین که دارند بیشتر رسیدگی کنند.   

سوال خانم معصومی، روزنامه اعتماد: من از همین توصیه آخرتون سوال می‌پرسم، شما توصیه می‌کنید که همین توافقی که وجود دارد را حفظ کنیم در حالیکه ما تجربه یک سال و نیم خروج آمریکا از برجام را داریم. آقای ظریف مرتباً در توییت ها و موضع گیری‌های خودشان تاکید می‌کنند و به اروپایی‌ها می‌گویند که به این قلدر بیشتر از این باج ندهید. اما عملا اروپا درعمل ثابت کرده که نمی‌تواند از پس تحریم های یک جانبه آمریکا بر بیاید، این حجم رابطه تجاری ما (با اروپا) دقیقا گویای همین مسئله هست. به نظر می رسد که ما و اروپا در یک بن بست جدی قرار گرفتیم. مشخصاً راهکار جمهوری اسلامی ایران برای خروج از این بن بست که اندک اندک دارد به پایان برجام هم منتهی می‌شود، چیست؟

پاسخ: ما در ملاقات هایی که جناب آقای دکتر ظریف با نمایندگان کشورهای اروپایی داشتند، به ویژه با جناب آقای بورل به عنوان هماهنگ کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نقش اروپا را در حفظ برجام به آنها یادآوری کردیم و در یک جمله می‌توانم عرض بکنم ما آمادگی داریم همانطوری که مقام معظم رهبری هم فرمودند به رغم خباثتی که در برخی از این کشورهای اروپایی ما می‌بینیم، اما باب مذاکره با آنها بسته نشده و الان، توپ در زمین کشورهای اروپایی است که خودی نشان بدهند و به بخشی از بیانیه‌ها و ادعاهایی را که عملا هر روز در بوق و کرنا می‌کنند، بخشی از آن را عمل بکنند. ما ابتکاراتی را که به ذهنمان رسید را به آن‌ها گفتیم، آن‌ها هم در جریان نقطه نظرات ما هستند، ابتکارات ما به آن‌ها ارائه شده که حالا من از بیان گفتن جزئیات معذورم اما اگر اراده ای باشد از طرف آنها باید باشد و بالاخره آنها باید بپذیرند که (آیا) می خواهند مستقل باشند یا اینکه می خواهند به حرف های قلدری مثل آمریکا گوش بدهند و نتیجه اش را هم ببینند. نتیجه ای که تا حالا به دستشان آمده در بعدی که با ایران داشتند کاهش تعهدات ما بوده و وضعیتی که الان می‌بینید و نتیجه دیگری که آنها در همراهی با اروپایی‌ها داشتند همین بود که آقای ترامپ در چشمشان نگاه می‌کند و می‌گوید اگر پروژه خط فلان نوردسترینگ را اجرا کنید شما را من تحریم می‌کنم و حتی به ایشان پیغام می دهد که اگر فلان نامه را به ایران ندهید 25 درصد تعرفه‌های خودرو را برای شما اضافه می‌کنم و این‌ها نتیجه ترس اروپا، نتیجه پذیرش قلدری آمریکا توسط اروپاست که دیگر به خودشان مربوط است که در آینده چه کاری می خواهند بکنند.

ادامه سوال: ابتکارهای جدیدی خارج از ابتکارهایی که در یک سال و نیم گذشته پیشنهاد کردید را ارائه دادید و یا همانهاست؟

پاسخ: از دل برجام راهکارهایی جلو راهشان گذاشته شده، ولی متاسفانه ابتکاراتی که آن‌ها دادند همه با توجه به مخالفتی که آمریکائی‌ها می‌کنند  و آنها هم مجبورند و اراده سیاسی ندارند که ابتکارات خودشان را به طور مستقل پیگیری کنند و بایستی با آمریکایی‌ها هماهنگ کنند که آیا آنها می‌پذیرند یا نه، اینها باعث شده ابتکارات آنها به بن بست بخورد. امیدوار هستیم که خودشان چاره ای بیندیشند، اگر برجام به عنوان یک توافق مهم بین المللی و دستاورد چند جانبه گرایی برایشان مهم هست.

سوال خانم آمر کاشی، روزنامه زمان: سوالم در خصوص کانال بشر دوستانه ایران و سوئیس است، ممنون می‌شوم در این خصوص بفرمایید از 20 ماه گذشته تا کنون آیا اقداماتی در خصوص ارسال اقلام دارویی به ایران صورت گرفته یا خیر  و روند و بازدهی این کانال را با توجه به شرایط به وجود آمده چه طور ارزیابی می‌کنید؟ 

پاسخ: به هر حال کشور سوئیس فارغ از اتفاقاتی که در اروپا می افتد و یا مواضعی که آمریکایی‌ها می‌گیرند، با  تعاملاتی که جمهوری اسلامی ایران با آنها داشته، آمادگی خودش را اعلام کرده که یک کانالی را برای تبادلات بشردوستانه با جمهوری اسلامی ایران راه اندازی کنند که این اقدام صورت گرفت و امیدواریم اقلامی‌به ویژه دارویی که مورد نیاز کشور ما هست را وارد کنیم. استحضار دارید که ما تقریبا در دارو خودکفا هستیم و چیزی حدود 98 درصد داروهای مورد نیازمان را در داخل کشور تولید می‌کنیم، داروهای با کیفیتی هم هستند، اما بخش بسیار بسیار کوچکی نیز هست که شاید تکنولوژی اش را هم داشته باشیم اما با توجه به اینکه بیمارانی که خیلی خاص هستند و تعدادشان در کشور ما کم هست، شاید تولید آن دارو در کشور ما به صرفه نباشد، مجبوریم از خارج وارد کنیم. برای این هم نیازمند یک سری مکانیزم هایی بودیم که با سوئیس طراحی شده که در حال انجام است.

سوال خانم هادیان، رادیو جوان: بعد از حمله موشکی سپاه به عین الاسد، ما شاهد هیچ واکنشی از سوی کشورهای منطقه نبودیم. می‌توانید ارزیابی کنید چرا چنین اتفاقی افتاد؟

پاسخ: شاید واکنش علنی نداشتند، اما واکنش قطعاً داشتند، به هر حال برای آنها ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه ای در مقابل به اصطلاح ابر قدرت جهانی دست بسته نیست و بلد هست که چگونه از خودش دفاع بکند و همانطور که مقام معظم رهبری یاد کردند ، این اقدام جمهوری اسلامی ایران در فاصله کمی‌پس از شرارت آنها و ضربه محکمی‌که خوردند، یک اقدام بزرگ و ایام الله که ایشان فرمودند هست و ابعاد اهمیت این موضوع را استراتژیست ها و تحلیل گران منطقه ای و بین المللی روز به روز باز می‌کنند که این اقدام چقدر مهم بوده ، برای کشورهای منطقه هم این اقدام مهم بوده است، برخی واکنش ها را ما شاهد بودیم، اما قطعا واکنش های غیر علنی زیاد داشتند که شاید شما در لا به لای اخبار انشاء الله بتوانید به آن برسید.

سوال خانم کیان، خبرگزاری آریا: در شب گذشته به دنبال حمله یمن 90 نفر کشته و تعدادی هم زخمی‌شدند، در پی آن، منصور هادی اعلام کرده که انصارالله یمن علاقه ای به صلح ندارد و ابزاری برای دستور کار ایران در منطقه است. خواستم واکنش شما را به این اتهام بدانم.

پاسخ: آنچه که در یمن دارد اتفاق می افتد، یک جنگ نا برابری هست که یک طرفش (باصطلاح) ائتلافی به رهبری سعودی‌ها علیه ملت مظلوم یمن است. طبیعتاً در این جنگ و در این بحران و در این گیر و دار نیروهای اصیل یمنی، انصارالله و دولتی که آنجاست، طبیعتا با همکاری ارتش مجبور به دفاع از خود هستند و دفاع کردند و خواهند کرد. این که بار مثل همیشه انگشت اتهام را به سمت این و آن نشانه بروند و انگشت اتهام را به ما نشان بدهند و خیلی برای ما تعجب برانگیز نیست، ضمن اینکه این اتهامات را ما رد می‌کنیم و از دفاع مشروع ملت یمن از خودشان حمایت می‌کنیم.

سوال خانم آبشناس، اسپوتنیک: آیا امکان دارد اروپا پرونده ایران را به شورای امنیت ببرد یا خیر؟

پاسخ: الان چشم اندازی نمی‌بینم،. چون دست آنها از لحاظ حقوقی و فنی خالی هست و موفقیت آن‌ها هم در این اقدامی‌که شما می‌گویید احتمالاً انجام بدهند، بسیار بسیار پایین است، بنابراین فکر نمی‌کنم اروپایی‌ها با توجه به ریسکی که این اقدام دارد ، دست به چنین کاری بزنند. ولی باید منتظر ماند و دید که چه اتفاقی خواهد افتاد. اگر شد (چنین اتفاقی افتاد) آن وقت ما بلدیم که چکار کنیم.

سوال خانم رئوفی راد، ایران پرس: آخرین تلاش های دیپلماتیک و کمیته بررسی سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی به کجا رسیده تا از سیاسی کاری برخی کشورها در این زمینه جلوگیری شود؟

پاسخ: اقدام و اعلام جمهوری اسلامی ایران که بر اساس یک خطای انسانی این اتفاق البته ناگوار افتاده، خوب اقدام مهمی‌بود. طبیعتاً بعد از این اعلام، برخی مسئولیت ها هم متوجه جمهوری اسلامی ایران هست که در رایزنی‌هایی که در داخل در حال انجام هستیم و همینطور با کشورهایی که به نوعی ذینفع هستند در این زمینه در حال پیگیری هست، اقدامات اصلی، اقدامات انسانی بود که در درجه اول اهمیت قرار داشت که جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای بحران، هم بنده و هم بقیه مقامات اعلام کردیم آماده هم همکاری هستیم و هم روادید صادر کردیم برای خیلی از مقامات خارجی، ضمن این که فراموش نکنیم که اکثریت قریب به اتفاق این جانباختگان ایرانی بودند و جمهوری اسلامی ایران و ملت ایران و دولت ایران از این بابت هم متاسف هست. به هر حال ما پیگیر مسائلی هستیم که به خانواده‌های ایرانی، به خانواده‌های جانباختگان ایرانی هم مربوط است. حال آن چند کشوری که اتباعشان در آن هواپیما بودند ما دسترسی‌های کنسولی و ویزا برای تیم فنی تیم های تحقیقاتی آنها صادر کردیم. یک گفتگوهایی به طور اصل و اساس بین جمهوری اسلامی ایران و اوکراین در جریان هست به عنوان کشور صاحب هواپیما که دارد انجام می‌شود ، بقیه کشورها هم به خاطر اتباعی که آنجا داشتند و من تاکید می‌کنم که بیشتر اتباع ایرانی بودند و همانطوری که اعلام کردیم و دیداری هم با وزیر امور خارجه کانادا داشتیم اعلام کردیم که ما آن‌ها را اتباع خودمان می دانیم و جمهوری اسلامی ایران، تابعیت دوگانه را نمی‌پذیرد بر اساس قوانین قدیمی و مهم خودش، عزادار اصلی خود ما هستیم، عزادار هموطنان خودمان هستیم ، ضمن اینکه عزادار اتباع خارجی هم که در این هواپیما بودند هستیم. این کمی زمان می‌برد، بایستی ابعاد و جزئیات هم حادثه و هم نکات فنی و حقوقی اش روشن بشود که جمهوری اسلامی ایران هم اعلام کرده که آماده همه گونه همکاری در این زمینه هست و این کار را از مدتها قبل شروع کرده و این سفری هم که امروز جناب آقای اسلامی وزیر محترم راه و شهرسازی به اوکراین دارند هم در همین راستا هست که نشان دهنده اوج همکاری جمهوری اسلامی ایران در قبال این موضوعات هستو ما هم امیدوار هستیم که بقیه کشورها از سیاسی کردن این موضوع پرهیز بکنند، چون چیزی عاید آن‌ها نخواهد شد از سیاسی کردن موضوع.

سوال خانم خادم جعفری –خبرگزاری صداسیما: بعد از اتفاقاتی که در خصوص حوادث اخیر اتفاق افتاد و سفیر انگلیس برای مدتی از کشور –تعابیر مختلف شده-خارج شده و یا اینکه طبق عرف دیپلماتیک به مرخصی رفته و قبل از آن به شما اعلام کرده، مقامات، مسئولان و نمایندگان خواستار کاهش سطح روابط ایران و انگلیس شدند. میخواستم از شما بپرسم آخرین موضع وزارت امور خارجه در این رابطه چیست؟

پاسخ: در این که اقدام سفیر انگلیس یک اقدام خلاف شئونات دیپلماتیک و اقدام نامتعارفی بود، شکی نیست. دیدید که به هر حال بعد از آن اقدام نا متعارف، وزارت امور خارجه ایشان را احضار کرد و به شدت به اقدام ایشان اعتراض کرد و به دولت انگلیس اعتراض کرد. جناب آقای دکتر ظریف، چند توئیت تند رسمی داشتند، جناب آقای عراقچی هم همینطور. بیانیه بسیار واضح و محکمی هم وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران صادر کرد و ابعاد قضیه را بیان کرد. این اقدام ایشان اقدام واقعا غیرقابل قبولی بود. خلاف مقررات بین المللی، خلاف شئونات دیپلماتیک و همانطوری هم عرض کردیم مشکوک بوده، احساس می‌کنیم نوعی تعمد در آن بوده. مردم ما هم با توجه به سوابقی که از این رژیم دارند، مطالباتی داشتند که به هر حال مطالبات مردم هم در جای خود دیده شده، مطالبات به جایی هم هست. اما روندهای دیپلماتیک، مسائل دیپلماتیک، پدیده‌های دیپلماتیک آداب و روش های خاص خودش را دارد. این کار هم دارد انجام می‌شود. به هرحال ایشان ترجیح داده که ایران را ترک کند. حالا نمی دانیم موقت است یا بر می‌گردد. این طور که ظاهرا دولت انگلیس گفته، ایشان مجددا بر می‌گردد. من دولت انگلیس و سفیر انگلیس را توجه می دهم مجددا به بند پایانی بیانیه مان که در صورت تکرار چنین  اقدامات خلاف شئون دیپلماتیکی دفعه بعد موضع نظام ما صرفا احضار نخواهد بود. توصیه می‌کنم بیانیه ما را این دفعه با دقت و با هوشیاری مطالعه بکنند. به هر حال دیپلمات های خارجی تا زمانی که در کشور ما هستند، هر کسی باشند - طبق قوانین بین المللی و داخلی مهمان جمهوری اسلامی ایران هستند و از احترام برخوردارند، تا جایی که قوانین و مقررات را رعایت بکنند. جمهوری اسلامی ایران حافظ امنیت آن‌ها و امنیت اماکن آنها هست، ولی آن‌ها هم بایستی توجه داشته باشند که اقدامات خلاف شئونات دیپلماتیک، خلاف ماموریت هایی که دارند مرتکب نشوند. امیدوار هستیم که قاطعیت جمهوری اسلامی ایران را بعد از این اقدام، متوجه شده باشند و متنبه (شده باشند).

سوال خام شریفی – خبرگزاری فارس: خبری منتشر شد در خصوص اخراج دو دیپلمات ایرانی از آلبانی. سال گذشته هم که اقدام کردند به اخراج سفیر ایران از آلبانی به همراهی یک نفر دیگر؛ می خواستم بدانم واکنش ایران در این خصوص چیست؟

پاسخ: ما احساس می‌کنیم که دولت آلبانی مرتبا دچار خطاهای پی در پی دارد می‌شود. قدری تحولات و اتفاقاتی که در گوشه و کنار منطقه ما افتاده، برای آنها سوء تفاهم ایجاد کرده، ما این اقدام آنها را که بی دلیل و بدون ارائه هیچ گونه سند و مدرکی بوده ، رد و محکوم می‌کنیم به شدت و توصیه هم کردیم به آن‌ها که روابط خوب گذشته کشور ما با آلبانی را به کشورهای ثالث گره نزنند. متاسفانه روندی را که آنها در پیش گرفتند، روند سازنده ای نیست. تصمیماتی هم در حال اتخاذ هست که خوب یک سری اقدامات اولیه بعد از این اعلام اخراج انجام شده و تصمیماتی هم مد نظر ما هست که دارد نهایی می‌شود، امیدوار هستیم که دولت آلبانی از این مسیر کج و غلطی که در پیش گرفته به راه درست برگردد.... به زودی اگر (تصمیمی) گرفته شد؛ اعلام می‌شود.

سوال آقای مهدی زاده، روزنامه کار و کارگر: همکار من از خبرگزاری صدا و سیما سوالی را پرسید که من می خواهم خیلی صریحتر مطرح کنم. آقای مک ایر در یک تجمع غیرقانونی حاضر شد. وزارت امور خارجه موضع گرفت؛ هرچند که معتقدیم تجمعی که مقابل سفارت انگلیس صورت گرفت به لحاظ نداشتن مجوز از وزارت کشور، آن هم غیرقانونی بود. اما موضوع این است که در مجلس یک سری نمایندگانی که تندرو هستند طرحی را به هیئت رئیسه می دهند که وزارت امور خارجه باید روابط را کاهش دهد. این عملاً دست وزارت خارجه را در روابط جهانی نمی‌بندد؟ وزارت خارجه در سیاست خارجی در پیشانی یک کشور قرار دارد و قطعاً روشهای خود را باید دنبال کند. بیانیه می دهد، احضار می‌کند و اینکه مجلس سیاستگذاری کند، این می‌تواند رویه بشود که وزارت خارجه در فلان کشور سفیر یا دیپلمات داشته باشد یا نداشته باشد. با کشوری ارتباط سیاسی داشته باشد یا نداشته باشد و اگر معتقدید که رویه می‌شود آیا معاونت حقوقی وزارت خارجه یا معاونت حقوقی دولت اعتراض کرده است یا خیر؟ زیرا این امر دست وزارت خارجه را در مراودات بین المللی می‌بندد.

پاسخ: مجلس شورای اسلامی، یک رکن رکین در جمهوری اسلامی ایران است. نمایندگان ملت هم مجاز هستند در چارچوب وظایف خودشان راجع به تمام موضوعات داخلی و خارجی ای که احساس می‌کنند که باید اظهار نظر بکنند، اظهار نظر می‌کنند. اگر تصمیمی‌گرفته بشود و قرار شد اتفاقی بیفتد ، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سلسله مراتبی که در نظام است و مصالحی که تشخیص می دهد، آن را اجرا خواهد کرد. باید صبر کنیم تا ببینیم در نهایت تصمیمی‌که نظام یا وزارت امور خارجه خواهد گرفت، به چه سمت و سویی هست. اگر مصلحت ایجاب کند که ما کاری را انجام بدهیم در اقدام درنگ نخواهیم کرد.

ادامه سوال: آیا تصور نمی‌کنید که تصویب این دست طرحها می‌تواند دست وزارت امور خارجه را ببندد؟

پاسخ: ما ممکن است با اظهارنظرها یا با تصویب طرحها مخالف باشیم. ولی جلوی اظهار نظر نمایندگان محترم مردم را ما نمی‌توانیم بگیریم. به هر حال قوه مقننه جایگاه ویژه ای در جمهوری اسلامی دارد. نظرات شان را ابراز می‌کنند. ما هم اگر این تصمیمات نهایی و جمع بندی شد، تابع نظرات نهایی نظام هستیم و هر تصمیمی‌که باشد، حتماً اقدام خواهیم کرد.

خانم مقدم، برنا: خبری منتشر شد مبنی بر اینکه سفیر ایران به وزارت خارجه انگلیس فراخوانده شد. با توجه به اینکه این اتفاق بعد از رفتار غیر دیپلماتیک وزیر خارجه انگلیس انجام شد، بفرمایید جزئیات چه بوده و چرا آقای بعیدی نژاد احضار شد؟

پاسخ: بله، بعد از آنکه ما اعتراض تندی کردیم به دولت انگلیس و سفیر آنها را به خاطر این رفتار غیرمتعارفش، احضار کردیم؛ آنها هم احساس کردند باید یک کاری بکنند و سفیر ما را احضار کردند و همین حرف هایی که علناً هم گفتند و بعد از آن احضار هم شما شنیدید، مطرح کردند و پاسخ آن هم همین بیانیه ای بود که وزارت امور خارجه بعد از احضار داد. آن بیانیه ، بیانیه مهمی است و مبنای مهمی‌برای روابط ما هست.

سوال خانم عبداللهی، موج: آخرین وضعیت پیگیری ترور شهید سپهبد سلیمانی در مجامع بین المللی است. چنین پرونده ای تشکیل شده است؟ از کدام مجاری پیگیری می‌شود و به لحاظ حقوقی و سیاسی با چه کیفیتی پیگیری خواهد شد؟

جواب: این وظیفه را به نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد محول کرده ایم و آنجا طی نامه‌ها و شکایت های رسمی‌به اقدام بزدلانه دولت تروریست ایالات متحده امریکا در ترور سپهبد شهید سلیمانی اقدام و اعلام کردیم و مسئولیت عواقب پیامد این کار را هم متوجه دولت امریکا دانستیم. با توجه به اینکه این موضوع ابعاد بین المللی دارد و  اتفاقی بود که در کشور دیگری افتاد و یک کشوری ثالثی در کشور دیگری یک مقام رسمی نظامی‌کشور دیگر را که مهمان آن کشور بود را ترور کرد و حتی یکی از همراهان ایشان که مقام رسمی نظامی (عراق) بوده، را نیز ترور کرده است. این امر ابعاد وسیع و مهم بین المللی دارد که هم ما و هم دولت عراق پیگیر هست. امیدواریم نتایجی را به دست بیاوریم و خدمت افکار عمومی اعلام کنیم.

سوال آقای اسماعیلی، آنا: جناب آقای ظریف در سفری که به هند داشتند برخی رسانه‌های غربی ادعایی را از زبان ایشان مطرح کردند که ایشان فرمودند موضوع اخراج نظامیان تروریست آمریکایی به خود عراق بستگی دارد و ما در این زمینه اظهار نظری نمی‌کنیم و دخالتی نداریم. موضع جمهوری اسلامی ایران در این خصوص چیست؟

پاسخ: کاملا درست است. آنچه باید اتفاق بیفتد به اراده دولت و ملت عراق بستگی دارد و هرچند که مطالبه ما، مطالبه ملتهای منطقه و دولتهای آزاده منطقه هم همین هست. اما اقدام اصلی، حقوقی، سیاسی و عملی را باید دولت و ملت عراق در این خصوص انجام بدهند. ما معتقدیم حضور بیگانگان در منطقه ما به ویژه در عراق عامل بی ثباتی، بی نظمی، ناامنی و خشونت هست که نمونه بارز آن را در این اقدام جنایتکارانه آمریکا در ترور دو تن از مقامات نظامی ایران و عراق اخیرا شاهد بودیم.

سوال خانم احقاقی، ایسنا: یک سوال ورزشی داشتم. AFC اعلام کرد که میزبانی مسابقات فوتبال باشگاهی از ایران گرفته بشود. برخی معتقدند این تصمیمی سیاسی است. آنها ادعا کردند که ایران ناامن است. نظر وزارت خارجه در این ارتباط چیست؟ آیا وزارت خارجه به وزارت ورزش کمک کرده که این موضوع را در مجامع بین المللی پیگیری کند یا خیر؟

پاسخ: اقدامی‌که اعلام شد و بهانه ای که متاسفانه آوردند، می‌توانست یک بهانه یا اقدامی فنی باشد که احساس می‌کنیم این اقدام، اقدام فنی نیست و به سمت سیاسی شدن پیش می رود. علیرغم برخی اتفاقاتی که افتاد و تمام شد، کشور ایران، کشور امنی هست، حداقل از بسیاری کشورهایی که مدعی هستند، امن تر هست. به هر حال این کاری هست که فدراسیون‌های ورزشی دنبال آن هستند. اصل موضوع به باشگاههایی که باید مسابقه می دادند، مربوط است، آنها بیانات و اعلاماتی داشتند که ما هم از اقدامات آنها حمایت می‌کنیم. دولت هم چه وزارت ورزش، چه وزارت خارجه و سایر نهادها قطعاً به این تصمیم باشگاه‌ها احترام می‌گذارند و به آنها کمک خواهند کرد. من امیدوار هستم و هنوز مقداری فرصت باقی است و آنها به خودشان بیایند و روح ورزش را که روح پیوند مردم و ملتها هست را آلوده سیاست نکنند و از سیاسی سازی ورزش جداً خودداری بکنند و ما منتظر می مانیم، کمک هم می‌کنیم و مشورت هم می دهیم که ببینیم انشاالله در این وقت باقی مانده (احتمالا ) ًبشود اقدامی انجام بگیرد و باشگاههای ما بتوانند آنگونه که مد نظرشان است، بازی کنند.

سوال خانم پورصادقی، الف: مقامات کره جنوبی به صورت ضمنی موضوع اعزام نیرو به منطقه را تایید کردند. برخی از این مقامات گفتند که سئول در این زمینه با مقامات ایرانی مشورت کرده است. موضع ایران را در این خصوص می خواستم بدانم. و آیا در ملاقات آقای ظریف با همتای کانادایی در ارتباط با از سرگیری مذاکرات بین دو کشور برای روابط کنسولی هم گفت و گویی شده است؟

پاسخ) پاسخ) اطلاعات اولیه ای دریافت کرده ایم مبنی بر اینکه می خواهند بخشی از ناوگانشان را که در خلیج عدن هست را بیاورند در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز، حالا به صورت مستقل و خارج از چارچوب ائتلاف آمریکایی‌ها. در درجه اول ما اعلام کردیم این اقدام را غیرقابل قبول می دانیم و همسویی با ماجراجویی ایالات متحده آمریکا شایسته روابط دیرینه و دوستانه ما با کره جنوبی نیست، به هر حال پیوندهای زیادی بین دو ملت هست، اقتصادهای ما مردم ما روابط ریشه داری دارند. این اقدام کره (جنوبی) را سازنده نمی دانیم لذا اگر این تصمیم نهایی و اجرا بشود، اقدامات مقتضی دیگری مد نظر هست که پس از آن اعلام خواهیم کرد.

ادامه سوال خانم پورصادقی-الف: در مورد ملاقات آقای موسوی با همتای کانادایی درباره از سرگیری روابط صحبتی صورت نگرفت؟

پاسخ: خیر، ما آنجا (در مسقط) نکته ای که بیان کردیم و جا دارد اینجا هم به آن اشاره بکنم این بود که اعلام کردیم این عزیزانی که از دست رفتند، ایرانی بودند. ما تابعیت دوگانه این‌ها را طبق قوانینی که داریم، نمی‌پذیریم و آنها را ایرانی تلقی می‌کنیم و اقداماتی را هم بر اساس قوانین خودمان برای آنها و خانواده‌هایشان انجام خواهیم داد. جای این گله هم بود که به هر حال این‌هایی که اینگونه الان با سواستفاده از این حادثه، دلسوز اتباع ایرانی شده اند و خواستار برخی اقدامات هستند، برای ما عجیب هست که (کانادا) روابط سیاسی و دیپلماتیک را با جمهوری اسلامی ایران در راستای توهماتی که برایشان پیش آمده بود و فشارهایی که ایالات متحده امریکا به آنها وارد کرده بود، قطع کردند و حتی اجازه نمی دهند صدها هزار ایرانی که در کانادا هستند از خدمات اولیه کنسولی برخوردار باشند. ما اعلام آمادگی کردیم به هر حال می‌توانیم در کانادا بخش کنسولی داشته باشیم و آنها نیز در ایران داشته بانشد. اما این درخواستها و این پیشنهادها مدتهای مدیدی هست که از طرف دولت کانادا نادیده گرفته شده و الآن در چنین مواقعی این‌ها نگران اتباع ایرانی می‌شوند. نمی دانیم روند به چه شکلی خواهد بود ولی  فکر می‌کنیم این تماس ها ادامه خواهد داشت. کارهای زیادی ما با کانادایی‌ها و غیره خواهیم داشت. اتباع ایرانی بسیار زیادی در کانادا هستند، رفت و آمدهای زیادی و خانواده‌های زیادی هستند که این‌ها از دید جمهوری اسلامی ایران تابعیت جمهوری اسلامی ایران را دارند و بایستی به هر حال به آنها خدمات کنسولی در ابعاد مختلف ارائه بشود که امیدوار هستیم اگر صداقت دارند، برای رفاه حال هموطنان ما آنها اقداماتی را بکنند و پیشنهاداتی که از قبل هم به آنها داده شده بود را جدی بگیرند تا کمکی به حال این عزیزان چه در این مسئله و چه به صورت روتین که نیاز به خدمات دارند، انجام بشود.

سوال آقای محمد اسماعیل، اسپوتنیک عربی: گفتید رئیس دومای روسیه هفته آینده به ایران تشریف می آورند. درباره چه چیزهایی می خواهند صحبت کنند؟ زمان آمدن شان مشخص شده است؟

پاسخ از قبل این برنامه برنامه ریزی شده و در حال نهایی شدن است. فکر می‌کنیم که ایشان هفته آینده بتوانند به ایران تشریف بیاورند. این سفر در چارچوب روابط خوب دو کشور است که به ویژه در حوزه دیپلماسی پارلمانی بین مقامات دو کشور به ویژه روسای محترم دو تا مجلس انجام خواهد شد و تاکیدی است بر پیوند مردمی دو کشور ایران و روسیه. جزئیات دیدارها و برنامه‌های شان را فکر می‌کنم دوستان ما در مجلس شورای اسلامی‌بیشتر بتوانند به شما ارائه بدهند.

سوال خانم ریاضی، رویداد 24: در خصوص شرکتهای هواپیمایی خارجی از حریم هوایی ایران، آیا وزارت خارجه به طور خاص در همکاری با هواپیمایی کشوری اقدامی‌برای بازگشت این شرکت ها به حریم هوایی ایران انجام داده است؟

پاسخ: بله، یک سری اقداماتی شده است. آنها هم اقدام شتاب زده ای را اعلان کرده اند به هر حال زمان که بگذرد و امنیت آسمان ایران و امنیت کلی جمهوری اسلامی ایران برای آنها آشکار خواهد شد و به خطوط پروازی خودشان که داشتند، برخواهند گشت.

آقای بطحایی، CBS: آیا جمهوری اسلامی ایران بدنبال کاهش تنش با ایالات متحده هست یا هنوز مراحلی از ترور سردار سلیمانی باقی مانده است؟

پاسخ: ترور سردار سلیمانی که با این اقدامات جبران پذیر نیست. اما اقدامی‌که جمهوری اسلامی ایران کرد و ضربه ای که ما به پایگاه امریکایی که در آن علیه مقامات نظامی ما توطئه شده بود، زدیم بخشی از این اقدام ما بوده است. اما به طور کلی جمهوری اسلامی ایران با هیچ کشوری خواستار تنش و درگیری نبوده و نیست. ما جنگ طلب نیستیم. جایی یک عبارت قشنگی را دیدم که  « ما ملتِ صلح طلبِ جنگ بلد» هستیم. آمادگی نیز داریم. تاریخ ما مشحون از این دلاوری‌ها و رشادتها هست. در کنارش ما ملت اهل گفت و گو و تعامل بودیم و دنیا ما را اینگونه می‌شناسد. اما در مقابل تهدیداتی اگر علیه هرگونه منافع ما انجام بگیرد، جمهوری اسلامی ایران دست بسته نیست و دست بسته نخواهد بود. اینها به این معنی نیست که جمهوری اسلامی ایران خواستار افزایش تنش با کشوری یا در منطقه هست. ما خطوطی که مقام معظم رهبری راجع به امریکا ترسیم کردند ، ما همان را دنبال می‌کنیم. مذاکره ای با امریکایی‌ها نداریم. دنبال جنگ با امریکایی‌ها نیستیم، اما در مقابل هرگونه شیطنت هم این آمادگی را داریم که جانانه از خودمان دفاع کنیم.

باید به کشورهایی که خواستار کاهش تنش بین ما و امریکایی‌ها و به طور کلی خواستار کاهش تنش در منطقه هستند، توصیه بکنم که به دنبال ریشه تنشها بروند. ببینند تنشها از کجا و از چه زمانی شروع شده و چرا شروع شده است؟ آن وقت راحت تر می‌شود راجع به آینده نکته ای که شما فرمودید صحبت کرد.

سوال خانم واحدی، خبر رادیو: در خصوص قراردادهای گازی توضیحی بفرمایید که با کشورهای منطقه شرایط به چه صورتی است؟ با توجه به اینکه الآن هم قرارداد گازی با کشور ترکیه رو به اتمام است؟

پاسخ: این بحث خیلی فنی هست. ما به عنوان بزرگترین کشور تولید کننده و صادرکننده گاز دنیا امکاناتی داریم و به همسایه‌های خودمان از جمله ترکیه، ترکمنستان و برخی کشورهای دیگر انرژی صادر می‌کنیم. آخرین وضعیت قراردادها را با کشورها نمی دانم. فکر می‌کنم دوستان ما در وزارت نفت، شرکت ملی گاز بهتر می‌توانند به سوال شما پاسخ بدهند.

سوال آقای خلیل خانه، روزنامه قدس: در هفته‌های گذشته پس از ترور سردار سلیمانی، گمانه‌های مختلفی مطرح شد مبنی بر اینکه برخی کشورها در منطقه در اجرای این عملیات ترور با نیروهای آمریکایی همکاری داشتند از رژیم صهیونیستی یا برخی از رژیمهای مرتجع منطقه نام بردند؛ رژیمی‌که بعد از این اتفاق از سر نفاق سکوت پیشه کرده است. نظر وزارت خارجه را در این زمینه بفرمایید و آیا تحقیقاتی صورت گرفته است یا خیر؟

پاسخ: این تحقیقات مختص دوستان امنیتی و نظامی ما هست. اگر به نتیجه برسند که کشوری یا رژیمی در منطقه به این اقدام بزدلانه و زبونانه همکاری و کمک کرده است، فکر می‌کنم تاوانش را خواهد داد.

پرسش خانم ملکیان- ABC: قوانین جمهوری اسلامی ایران تابعیت دوگانه را به رسمیت نمی‌شناسد؛ آیا این به رسمیت نشناختن تاثیری بر پیگیری‌های حقوقی مربوط به جان باختگان پرواز اوکراینی و مشخصاً پرداخت غرامت به خانواده‌های این عزیزان خواهد داشت؟

پاسخ سخنگو: خیر، ما همانطور که اعلام کردیم تابعیت دوگانه را به رسمیت نمی‌شناسیم، ضمن اینکه تاکید کردیم که این قربانیان را ایرانی می دانیم. به هر حال طبق قوانین و مقررات داخلی قطعا حق و حقوق آنها را - چه آنجایی که به ما مربوط است ، چه آنجایی که ممکن است که به صاحب هواپیما، جاهای مختلف و بیمه‌هایی که هست، مربوط باشد - پیگیری خواهیم کرد. عرض کردم برخی کشورها که اتباع شان در این سانحه از دست رفتند، حرف هایی را می زنند، ولی صاحب عزای اصلی ما هستیم. ملت ایران جوانانش را از دست داده، مردم خودش را از دست داده بر اثر این خطای سهوی انسانی که انجام شده و طبیعتاً هم پاسخگو خواهد بود و پیگیر حقوق جان باختگان و خانواده‌های آنها خواهد بود و این مسئله دو تابعیتی بودن نه تنها مانعی نیست که از یک بعدی، دست ما را بازتر می‌گذارد که حقوق آنها را بیشتر و بهتر استیفا کنیم.