سخنرانی جناب آقای دکتر حسین امیرعبداللّهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست وزیران خارجه جنبش عدم تعهد – 15-14 تیر1402 (6-5 ژوئیه 2023
مایلم از جمهوری آذربایجان به خاطر برگزاری این نشست و تلاش‌های آن در دوره ریاست بر جنبش عدم تعهد سپاسگزاری نموده و ریاست دوره بعد جنبش را به اوگاندا تبریک بگویم.
جناب آقای جیحون بایرامف، وزیر محترم امور خارجه جمهوری آذربایجان،
عالی‌جنابان،
خانم‌ها و آقایان،
مایلم از جمهوری آذربایجان به خاطر برگزاری این نشست و تلاش‌های آن در دوره ریاست بر جنبش عدم تعهد سپاسگزاری نموده و ریاست دوره بعد جنبش را به اوگاندا تبریک بگویم.
تحولات مهم اخیر در نظام بین‌الملل، علیرغم ایجاد برخی چالش‌ها، فرصت‌های موثری را برای نقش‌آفرینی بهتر جنبش عدم تعهد فراهم میکند فرصت‌هایی که باید هوشمندانه از آن برای تحقق آرمان‌های جنبش عدم تعهد در ایجاد جهانی نو و توسعه یافته استفاده کرد. در این مسیر، هدف اصلی ما باید تقویت «حاکمیت قانون» و «عدالت» در جهان باشد؛ زیرا منشأ اکثر بحران‌ها و جنگ‌ها، نقض فاحش و گسترده قانون و بی‌توجهی به ارزش‌ها می‌باشد.
در سطح منطقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران ثابت کرده است که همواره یک شریک قابل اعتماد است. یک نمونه آن، همکاری مثال زدنی ایران در مبارزه با تروریسم و فداکاری نیروهای ایرانی در مبارزه با جنایات داعش در منطقه از جمله در عراق و سوریه است. قهرمان بزرگ مبارزه با تروریسم، سردار سلیمانی نماد بارز آن به شمار می‌رود. سیاست همسایگی ایران در راستای تقویت همگرایی بیشتر در منطقه، موفقیت خود را به خوبی به اثبات رسانیده است. ما مصمم هستیم به توسعه همه جانبه روابط و همکاری با تمامی همسایگان و کشورهای جهان ادامه دهیم.
ما معتقدیم، حل مشکلات منطقه‌ای فقط با همکاری کشورهای منطقه میسر است. از این رو، در برخورد با پدیده طوفان‌های گرد و غبار به عنوان یک چالش اساسی محیط زیست، جمهوری اسلامی ایران روی همکاری کشورهای منطقه حساب میکند و از کلیه کشورهای آسیب‌دیده از این پدیده در منطقه و سایر مناطق جهان دعوت میکند در کنفرانس بین‌المللی مقابله با طوفان‌های گرد و غبار که در اجرای قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بزودی در تهران برگزار خواهد شد، شرکت کنند.
آقای رئیس،
در کنار تهدید سلاح‌های کشتار جمعی رژیم جعلی و اشغالگر اسرائیل علیه صلح و امنیت منطقه و جهان، خشونت نظام‌مندِ این رژیم آپارتاید علیه فلسطینیان، از جمله کشتار بی‌رحمانه زنان و کودکان، تخریب خانه‌ها و نیز اهانت به اماکن مقدس شامل مسجدالاقصی کماکان ادامه دارد. ما حملات وحشیانه اخیر رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان بیگناه در جنین را به شدت محکوم می‌کنیم و از جامعه جهانی درخواست داریم که قاطعانه و به سرعت علیه این رژیم جعلی و اشغالگر و اقدامات دشمنانه آن واکنش نشان دهد. باید به جنایات این رژیم اشغالگر پایان داده شود. بی تردید نتیجۀ عادی‌سازی روابط برخی کشورها با رژیم صهیونیستی، بی‌ثبات‌سازی منطقه و پشت کردن به ارزش‌ها و آرمان‌های مردم فلسطین و جهان اسلام است. حملات نظامی رژیم جعلی اسرائیل در منطقه از جمله علیه سوریه و لبنان و فلسطینیان باید فورا پایان یابد.
کشور افغانستان دهه‌ها است که از بی ثباتی و بحران رنج می‌برد. راه‌حل، تشکیل دولتی فراگیر متشکل از همه اقوام افغانستان ی باشد. جمهوری اسلامی ایران در کنار میزبانی از میلیون‌ها پناهنده افغانستانی، به تلاش برای کمک به بهبود وضعیت بشردوستانه در افغانستان ادامه خواهد داد. ما همچنین خواستار رفع توقیف منابع مالی مردم افغانستان هستیم.
در مورد وضعیت اوکراین و قفقاز نیز ما بار دیگر بر لزوم خاتمه جنگ اوکراین و حل سیاسی آن تأکید داریم. معتقدیم حل و فصل اختلافات در منطقه قفقاز جنوبی از طرق مسالمت‌آمیز امکانپذیر است. امروز در دیدارم با آقای الهام علی‌اف رئیس جمهور محترم آذربایجان دریافتم که کشور آذربایجان براساس توافق سه جانبه روسیه، ارمنستان و آذربایجان به دنبال رفع انسداد از خطوط مواصلاتی در منطقه است و هیچ نیتی برای ایجاد انسداد نسبت به کشورهای همسایه در باکو به چشم نمی‌خورد. این موضوعی است که رئیس جمهور قویا بر آن تأکید کرد و البته موضوع حل و فصل مسالمت آمیز مناقشات در قفقاز جنوبی بدون تغییر در مرزها همواره مورد تأکید جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. معتقدیم این منطقه از جهان ظرفیت تبدیل شدن به منطقه‌ای مواصلاتی برای منطقه و فراتر از آن را دارد. جمهوری اسلامی ایران آماده است با استفاده از ظرفیت‌های خود، تحقق این هدف را تسهیل نماید.
آقای رئیس،
در راستای تلاش برای تقویت حداکثری «حاکمیت قانون» در جهان، جنبش عدم تعهد باید فعالانه‌تر به ایفای نقش در سازمان‌های بین‌المللی بپردازد؛ این جنبش باید نیرومندتر از قبل از تقویت چندجانبه‌گرایی حمایت کند؛ باید مخالفت خود با استفاده ابزاری از نهادهای بین‌المللی را با صدای بلندتری در جهان اعلام نماید؛ جنبش باید قاطعانه‌تر به دفاع از اصول بنیادین حقوق بین‌الملل، بویژه اصول و اهداف منشور ملل متحد بپردازد و بر موضع اصولی خود در تأکید بر لزوم از بین بردن کامل و فوری سلاح‌های هسته‌ای در جهان اصرار ورزد.
همچنین، فعالیت‌های بیشتر و مؤثرتر جنبش در حمایت از تحقق حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ملت‌ها را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌دانیم.
امروزه، تلاش برای تحقق توسعه پایدار جوامع یک ضرورت اساسی به شمار می‌رود. معتقدیم این هدف، با فراهم ساختن ظرفیت‌های ملی مناسب و دسترسی به منابع مالی، فن‌آوری‌های نوین و دانش فنی محقق می‌شود. دولت‌های توسعه یافته نمی‌توانند هزینه اقدامات خود در تخریب محیط زیست جهان را به گردن کشورهای در حال توسعه بیندازند و از ایفای تعهدات مسلم خود سرباز زنند. دستیابی به توسعه حق هر ملتی است. خرسندیم که جنبش قویاً اعمال تحریم و سایر اقدامات زورمدارانه یکجانبه در جهان را محکوم کرده و خواستار رفع آنها شده است. تحریم‌های یکجانبه، غیرقانونی، غیرانسانی و مصداق بارز تروریسم اقتصادی بوده و آشکارا حقوق بشر ملت‌های هدف را نقض میکند.
جمهوری اسلامی ایران اقدام موهن، هنجارشکنانه و از نظر سیاسی هدایت شده و تحریک آمیز اخیر در اهانت به ساحت مقدس قرآن کریم در سوئد را به شدت محکوم میکند. با توجه به تمایل برخی از دولت‌های اروپایی برای حمایت رسمی از ایجاد چنین رویه‌های نامشروعی در حمایت از اسلام ستیزی و بیگانه هراسی تاکید می‌کنیم که جنبش عدم تعهد باید با شدیدترین لحن و در بالاترین سطح ممکن، این اقدام نامشروع و غیرانسانی را قویا محکوم کند. بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران از درج بندی در این زمینه در اعلامیه پایانی این نشست حمایت میکند.
آقای رئیس،
در پایان مایلم تأکید کنم که روحیه «همبستگی و اتحاد» و «عدالت و استقلال»، همواره اصلی‌ترین هدف جنبش عدم تعهد بوده است.
دولت جمهوری اسلامی ایران که «سعادت انسان در کل جامعه بشری را آرمان خود می‌داند» و سیاست خارجی‌اش از جمله بر «نفی هرگونه سلطه‌جویی و سلطه‌پذیری» و «عدم تعهد در برابر قدرت‌های سلطه‌گر» استوار است، اهمیت ویژه‌ای برای آرمان‌های جنبش قائل بوده و در ادامه نقش فعال خود در تحقق اهداف عدم تعهد، آماده است فعالانه در تلاش‌های جنبش برای ساختن جهانی نو مشارکت کند. بهترین‌ها را برای همه ملت‌های جهان آرزو داریم.
از توجه شما سپاسگزارم.