گفتوگوی اختصاصی موسوى با باشگاه خبرنگاران جوان
سید عباس موسوی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در گفت و گو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با سازمان همکاری‌های شانگهای و حضور ایران در عالی‌ترین سطح در این اجلاس گفت
سید عباس موسوی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در گفت و گو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با سازمان همکاری‌های شانگهای و حضور ایران در عالی‌ترین سطح در این اجلاس گفت: جمهوری اسلامی ایران معتقد به چند جانبه گرایی و منطقه گرایی است٬ همچنین اعتقاد داریم که همسایگان در درجه اول و کشور‌های پیرامونی ما در درجه دوم قرار دارند.
وی درپاسخ به این سئوال که دستگاه دیپلماسی در قبال کشور‌های آسیایی چه سیاستی را دنبال می‌کند؟ توضیح داد: به طور کلی کشور‌های قاره آسیا می‌توانند به عنوان محور سیاست خارجی ما تلقی شوند٬ زمانی بحث نگاه به شرق در سیاست‌ها و جهت گیری‌های سیاست خارجی ما مطرح بود، امروز هم همان نگاه پابرجا است٬ اما جمهوری اسلامی ایران قصد دارد قدری جزئی‌تر و تعاملی‌تر با کشور‌هایی که به نوعی در برابر یکجانبه گرایی آمریکا ایستاده اند همکاری داشته باشد. سازمان همکاری شانگهای هم یکی از این موارد است که در غالب نگاه به آسیا و شرق به آن اعتقاد داشته و مایل هستیم در این بلوک قدرتمند که می‌تواند سیاسی، امنیتی و اقتصادی هم باشد در بالاترین سطح حضور داشته باشیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سئوال اینکه نظر شما در رابطه با اینکه تحلیل شما از همزمانی برگزاری اجلاس همکاری‌های شانگهای و سفر نخست وزیر ژاپن به تهران و انفجار نفتکش‌های ژاپنی چیست؟ گفت: تحولات اخیری که در منطقه رخ داده و تنش‌هایی که به صورت مصنوعی توسط قدرت‌های فرا منطقه‌ای بر ما تحمیل شده است٬ پیام بسیار روشنی برای همه دارد، اینکه کشور‌های مختلف در برابر یکجانبه گرایی برخی کشورها خواهند ایستاد و صدای واحدی از شرق و آسیا برای آن‌هایی که خارج از منطقه هستند و علیه منافع مردم منطقه کار می‌کنند شنیده خواهد شد.
آمریکایی‌ها دروغی را می‌گویند و خود به دنبال آن می‌روند
موسوی در پاسخ به اینکه پس از حادثه نفتکش‌ها در دریای عمان٬ واشنگتن اتهاماتی را متوجه تهران کرده است؛ شما در پاسخ به این اتهامات چه صحبتی دارید؟ ٬ افزود: با توجه به شرایطی که آمریکایی‌ها به وجود آورده اند برای واشنگتن راحت‌ترین کار نسبت دادن اتفاقات منطقه به ایران است٬ اما ما فکر می‌کنیم مجموعه حرف‌ها و ادله‌ای که مطرح می‌کنند بیشتر به شوخی شبیه است و خودشان هم می‌دانند که نمی‌توانند برای موارد اتهامی‌که متوجه تهران کردند مدارک جدی و محکمه پسندی ارائه کنند.
وی ادامه داد: گاهی اوقات آمریکایی‌ها مانند برخی از داستان‌های فولکلور٬ دروغی را می‌گویند و خود به دنبال آن می‌روند٬، اما باید متوجه باشند که امکان دارد حرکت بر اساس دروغ کار را به جا‌های باریک بکشاند و بر همین اساس هم توصیه ما به آنها این است که قدری در مواضعشان محتاط‌تر عمل کنند تا اختیار کارشان به هم نخورد.
پیگری انفجار نفتکش‌های ژاپنی به دست‌های پنهانی خواهد رسید که تنش در منطقه را دنبال می‌کنند/ انفجار نفتکش‌های ژاپنی می‌تواند کار تیم B باشد
موسوی تاکید کرد: دور از منطق است که وقتی ایران به دنبال تنش زدایی در منطقه حساس خلیج فارس است و در شرایطی که شخص اول ژاپن با عالی‌ترین مقام ایران دیدار دارد تهران بخواهد نقشی در این ماجراجویی‌ها (انفجار نفتکش‌های ژاپنی) داشته باشد٬ در نتیجه عقل سلیم به هیچ وجه این اتهام زنی‌ها را نمی‌پذیرد و همانطور که گفتم توصیه می‌کنیم موضوع را پیگیری کنند٬ چرا که قطعا به دست‌های پنهانی خواهند رسید که خواستار تنش در منطقه هستند و آرامش و ثبات مردم منطقه را بر نمی‌تابند. به صورت طبیعی انفجار نفتکش‌های ژاپنی می‌تواند کار تیم B باشد آنها این خرابکاری را انجام می‌دهند و البته خود ایالات متحده باید به نقش این تیم واقف باشد.
اروپایی‌ها در قبال اجرای قوانین دولتی آمریکا علیه شرکت‌هایشان سکوت کردند
وی در ادمه این گفت وگو در پاسخ به این سئوال که بیانیه سال گذشته اعضا سازمان همکاری‌های شانگهای به بحث یکجانبه گرایی آمریکا مربوط می‌شد و امثال هم اعضای این سازمان بخشی از بیانیه پایانی را به حمایت از برجام اختصاص دادند٬ چطور کشور‌های عضو در این رابطه به اجماع نظر رسیدند؟ خاطرنشان کرد: یکی از اهداف سازمان همکاری‌های شانگهای نشان دادن استقلال عمل کشور‌های آسیایی در برابر هژمون غربی‌هاست٬ بنابراین آنها به چندجانبه گرایی معتقد هستند و هرگونه یکجانبه گرایی خوشایند کشور‌های اصیل و تاریخی و متمدن این منطقه نبوده و سیاست‌های آنها در این زمینه کاملا با رویکرد برخی از کشور‌های غربی بوده و جا دارد تا از رویکرد برخی کشور‌های غربی ابراز تاسف کنم چرا که در مقابل یکجانبه گرایی آمریکا و قوانین داخلی این کشور منفعل بوده و اروپایی‌ها نه تنها اجازه می‌دهند قوانین دولتی کشور دیگری علیه شرکت‌هایشان اعمال شود بلکه صدای اعتراضی هم در این زمینه از آنها شنیده نمی‌شود؛ بنابراین آنچه که برای ما اهمیت دارد و در بیانیه پایانی اجلاس سران شانگهای هم اعلام شد حمایت اعضای این سازمان همکاری‌های شانگهای از برجام بود.
موسوی تاکید کرد: کشورها و قدرت‌های مهم منطقه‌ای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای برجام را به عنوان یک دستاورد چند جانبه گرایانه نظام معاصر بین الملل پذیرفته اند و اهمیتش را برای حفظ ثبات و امنیت منطقه‌ای درک کرده اند از این رو این افراد از برجام به عنوان این دستاورد بزرگ جامعه بین الملل حمایت می‌کنند.
طرف های مذاکره و سایر کشورها نباید انتظار داشته باشند یک توافق چند جانبه به صورت یکجانبه دنبال شود
وی در رابطه با اجماع اعضای سازمان شانگهای در حمایت از برجام عنوان کرد: کشور‌های عضو شانگهای به ویژه روسیه و چین که اعضای غیر اروپایی برجام و عضو دائم شورای امنیت هستند؛ چه در قالب این سازو کار٬ چه در مواضع و بیانیه‌هایی که داشتند، حمایت خود را از برجام اعلام کرده اند. همچنین این دو کشور در غالب کمیسیون مشترک پیشین که به زودی دور جدید آن تشکیل خواهد شد هم حمایت خود و لزوم پایبند بودن به برجام را اعلام کردند و ما هم به نقطه نظرات آنها گوش داده ایم و نکته‌ای که به اعضای اروپایی و آسیایی برجامی می‌گوییم این است که اگر خواستار حفظ این توافق به عنوان یک دستاورد مهم بین المللی هستند باید انتظاراتشان واقعی‌تر باشد و درخواست‌ها دو طرفه باشد. اگر می خواهند ما در برجام بمانیم باید ملاحظات و مقدورات جمهوری اسلامی ایران را درک کرده و نباید انتظار داشته باشند که یک توافق چند جانبه به صورت یکجانبه دنبال شود، توافق چند جانبه را باید همه‌ی طرف ها اجرایی کنند تا پابرجا بماند.
یک طرف ادعاهای شیک سیاسی در حمایت از برجام و در سوی دیگر تحریم های آمریکا قرار دارد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به این سئوال که سازمان همکاری‌های شانگهای٬ سازمانی غیر آمریکایی است و ایران چطور می‌تواند از این فرصت استفاده کند؟ خاطرنشان کرد: برجام سال گذشته توسط ایالات متحده یکی از طرف‌های آن به صورت یکجانبه و قلدر مابانه نقض شد و از همان موقع تهران آماده واکنش بود، اما جامعه بین الملل و اعضای باقیمانده در توافق هسته ای قول دادند که بدون حضور ایالات متحده به تعهدات خود عمل کرده و منافع اقتصادی ویژه ای که جمهوری اسلامی ایران در این توافق دارد را بدون حضور آمریکا برآورده کنند، در این میان ما با در پیش گرفتن صبر استراتژیک در توافق ماندیم و این صبر حدود یکسال طول کشید و پس از آن متوجه شدیم که باوجود حرف‌های پر طمطراق و ادعاهای شیک سیاسی در حمایت از برجام، در عمل هر هفته شاهد بودیم که تحریم های آمریکا علیه مردم ایران بیشتر شده است و طرف‌هایی که متعهد بودند جلوی این تحریم‌ها ایستاده و منافع ایران را تامین کنند یا طبق گفته خودشان نتوانستند و یا نخواستند چنین کاری را انجام بدهند.
ایران بیش تر از این صبر نخواهد کرد/ پس از ۶۰ روز گام بعدی محکم‌تر خواهد بود
وی ادامه داد: با وجود این بدعهدی‌ها٬ ما همچنان به این توافق پایبند بوده و برای حمایت از ملت خود با استفاده از سازوکار‌هایی مانند ماده ۳۶ که درون خود برجام گنجانده شده شروع به کاهش برخی از تعهداتمان کردیم که این مسئله تا پایان فرصت ۶۰ روزه ایی که هم اکنون در حال سپری شدن است ادامه خواهد یافت٬ در همین راستا هم جمهوری اسلامی ایران بخشی از تعهدات خود را به ۵ کشور باقی مانده در برجام اعلام و تصریح کرد که اقدامات اخیر ساز و کاری است که در خود توافق تعبیه شده و در صورتی که طی ۶۰ روز اقدام ملموس و گام قابل توجهی که بی عملی‌ها و ناکارآمدی‌های آنها را جبران کند برداشته نشود جمهوری اسلامی ایران حق خودش می‌داند باز با استفاده از همین مکانیزم در درون برجام قدم دوم را محکم‌تر بردارد٬ اما باید دید در نهایت چه خواهد شد، جمهوری اسلامی ایران به صراحت اعلام کرده که بیشتر از این صبر نخواهد کرد و اگر خواسته‌های ما برآورده نشود قدم‌های بعدی را برخواهیم اشت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به این سئوال که نگرانی‌هایی مبنی بر این وجود دارد که پس از اتمام مهلت ۶۰ روزه وزارت خارجه به برآورده شدن بخشی از انتظاراتش رضایت بدهد؟، گفت: باید تاکید کنم که در این مورد وزارت خارجه تنها نیست بلکه این تصمیم نظام است، شورای عالی امنیت ملی و کمسیون نظارت که سران کشور در آن عضو هستند و در برجام نقش مهمی دارند هم در این تصمیم گیری‌ها دخیل هستند و در نهایت آنها تصمیم خواهند گرفت که اقدمات طرف مقابل راضی کننده بوده یا خیر؟
وی تاکید کرد: تنها زمانی که از جانب طرف های برجامی اقدامات عملی ببینیم و به ما اطمینان بدهند که می‌توانیم از منافع حاصل شده از برجام نفع ببریم رضایت خواهیم داشت، اما اگر در حد حرف و اقدامات جزئی باشد نخواهیم پذیرفت و به اقدامات خود در جهت کاهش تعهدات پیش خواهیم رفت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در خصوص سفر روحانی به تاجیکستان ٬ شرکت در اجلاس سیکا و گره گشایی از روابط پیچیده‌ی دو کشور گفت: برای جمهوری اسلامی ایران کشور‌های همسایه و پیرامونی که حوزه تمدنی ما هم هستند بسیار مهم است و در طول تاریخ با این کشورها در تعامل بودیم یا آنها بخشی از ما بودند یا ما بخشی از آنها بودیم در هر صورت یک پیکر واحد بودیم. تاجیکستان به عنوان تنها کشوری که به نوعی نزدیکی فرهنگی و تمدنی با ایران دارد در کنار افغانستان برایمان از اهمیت ویژه و استراتژیکی برخوردار است.
موسوی همچنین در پاسخ به این سوال که در دیدار ظریف با هایکو ماس چهره‌های دوطرف حکایت از مذاکره‌ای جدی داشت، ادامه داد: مذاکرات ما همیشه با دوستان یا حتی کشور‌های دور یا نزدیک بسیار جدی است، بدین معنی که مذاکره را صرفا برای فرصت عکاسی نمی‌بینیم.
وی ادامه داد: سفری که ماس به منطقه داشت نهایتا به ایران ختم شد و این امر بسیار مهم بوده است، وزیرخارجه آلمان به دنبال تنش‌هایی که در منطقه رخ داد و باعث ایجاد نگرانی‌هایی شد تصمیم گرفت که سفر منطقه‌ای داشته باشد و مقصد نهای این سفر جمهوری اسلامی ایران بود. در این سفر همانطور که دو وزیر ابراز کردند مذاکرات شفاف و واضحی داشتند و در خلال رایزنی طرف آلمانی نگرانی خود و برخی کشور‌های منطقه از ایجاد تنش را منتقل کرد. در برابر ایران هم نگرانی‌های خود را و علت این ایجاد شرایط را به صورت خیلی شفاف به او منتقل کرد.
موسوی خاطرنشان کرد: همانطور که ظریف گفت آنچه باعث این تنش‌ها و نگرانی‌هاشده دامن زدن به جنگ اقتصادی از سوی ایالات متحده آمریکاست. طبیعی است که ایران نمی‌تواند در برابر این فشار‌ها، تروریسم و جنگ اقتصادی که بر ملت ما تحمیل شده ساکت باشد و نباید انتظار داشت از ابزار‌هایی که در برجام برای چنین شرایطی در نظر گرفته شده استفاده نکنیم. این مسائل در دیدار با هایکو ماس مطرح و مواضع ایران به صورت صریح و محکم به طرف آلمانی اعلام شد او هم پس از بازگشت نظر مشابهی داشت و مصاحبه و دیدار‌هایی انجام داد همچنین گفتگو‌هایی با برخی از همتایان خود داشت و نظر جمهوری اسلامی ایران را منعکس کردد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به این سوال که در سفر نخست وزیر ژاپن به تهران صحبت‌هایی در رابطه با ایران و آمریکا مطرح بود، سرانجام این گمانه زنی‌ها به کجا رسید؟ افزود: پس از ۴۱ سال در شرایطی که هیچ مقام بلند پایه‌ای از ژاپن به ایران نیامده بود سفر آبه شینزو نخست وزیر ژاپن محقق شد، هر چند مقدمات آن از مدت‌ها قبل برنامه ریزی شده بود و چندین بار هم این سفر جا به جا شد.
وی ادامه داد: این دیدار دو جانبه اهمیت بسیاری داشت چراکه دو کشور یکی در غرب و دیگری در شرق آسیا جایگاه مهمی دارند و به عنوان دو وزنه تعادل در دو سوی شرق و غرب آسیا عمل می‌کنند، در همین راستا هم این سفر از منظر روابط دوجانبه برای جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت بود، چراکه سالیان دراز روابط خوبی بایکدیگر داشتیم.
موسوی با بیان اینکه سفر نخست وزیر ژاپن به تهران در مقطع بسیار مهم و تاریخی انجام شد، افزود: ژاپنی‌ها این احساس را داشتند که در شرایط فعلی و به منظور کاهش تنش‌ها که عموما غیر ضروری هستند می‌توانند اقدامی انجام بدهند، آنها قصد داشتند در سفر به تهران با حسن نیتی که داشتند به ثبات در منطقه کمک کنند، برای ژاپن امنیت خلیج فارس و امنیت تامین انرژی کشور‌شان اهمیت زیادی دارد.
وی در مورد رایزنی‌های انجام شده بین مقامات ایرانی و ژاپنی توضیح داد: صحبت آنها این بود که اگر تنش‌ها در منطقه ادامه یافته و شعله ور شود همه‌ی ما از آن متضرر خواهیم شد، بنابراین طرف ژاپنی تلاش کردند با حسن نیت و روابط خوبی که با ایران دارند در جهت کاهش تنش در منطقه برآیند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که موضوع ایران و آمریکا در سفر نخست وزیر ژاپن به تهران به کجا رسید؟ عنوان کرد: آنها صحبت‌هایی در رابطه با نگرانی‌های خود از افزایش تنش‌ها در منطقه را مطرح کردند و جمهوری اسلامی ایران در سطوح مختلف شنونده این نظرات بود و پاسخ‌های مقتضی نیز داده شد. فکر نمی‌کنم در نهایت به عنوان کشوری که با ایران دوست هستند یک طرفه موضوعات را مطرح کنند، نخست وزیر ژاپن و دوستان فرا منطقه‌ای که در این باره نگرانی دارند را به اینکه موضوع ارجاع دادیم که همه تنش‌ها با خروج غیر قانونی آمریکا از برجام شروع شد و واشنگتن فشار مضاعفی را در خصوص جنگ اقتصادی بر ما وارد کرد، در همین راستا هم ایران اعلام کرد که باید تروریسم اقتصادی علیه مردم را متوقف کنند.