نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجه با رسانه‌های داخلی و خارجی
نشست خبری سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه با رسانه‌های داخلی و خارجی روز یکشنبه 19 آبان 1398 در محل وزارت امور خارجه برگزار شد.
متن نشست هفتگی سید عباس موسوی
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
با خبرنگاران داخلی و خارجی
(19 آبان ماه 1398)
میلاد مسعود پیامبر رحمت و شفقت و مهربانی حضرت محمد (ص) را خدمت همه شما و ملت عزیز ایران تبریک عرض میکنم.
همچنین آغاز هفته وحدت را گرامی می داریم. در همین زمینه در روزهای آینده از 23 تا 25 آبان ماه شاهد برگزاری کنفرانس وحدت اسلامی خواهیم بود که مهمانانی از سراسر دنیا، از شخصیت های مختلف سیاسی و دینی در آن شرکت خواهند کرد.
همچنین قهرمانی فوتبال ملی ساحلی کشور در جام بین قاره ای را مجددا خدمت ملت ایران و این قهرمانان تبریک عرض میکنم. این قهرمانی‌ها و سرافرازی‌ها در سراسر جهان مایه خرسندی همه ما ایرانیان است.
یادی میکنم از زلزله آذربایجان شرقی و خساراتی که در آنجا به بار آمد، مجددا خدمت خانواده‌هایی که عزیزانشان را در این زلزله از دست دادند ، تسلیت عرض میکنم و برای کسانی که مصدوم شدند، آرزوی شفای عاجل داریم و از شخصیت ها، کشورها و دولت هایی که این حادثه را تسلیت گفتند، تشکر و قدردانی میکنم.
اجازه بفرمایید مرور کوتاهی بر تحولات اخیر داشته باشیم، مهم ترین تحولی که ما هفته گذشته شاهدش بودیم، آغاز گام چهارم کاهش تعهدات هسته ای ایران بوده که احتمالا در سوالات شما هست و بنده مفصل تر به آن خواهم پرداخت.
حضور وزیر امور خارجه و رئیس جمهور در اجلاس عدم تعهد در باکو را داشتیم. اخبارش را دیدید و دستاوردهایش را هم شاهد بودید.
جناب آقای دکتر ظریف دیروز (شنبه) در بیست چهارمین نشست وزرای خارجی عضو اکو (سازمان همکاری‌های اقتصادی) به ترکیه تشریف بردند، در آنجا سخنرانی کردند و دیدارهایی هم با مقامات خارجی داشتند.
دکتر عراقچی هم به روسیه تشریف بردند و در کنفرانس بین المللی منع گسترش تسلیحات هسته ای و خلع سلاح سخنرانی کردند، بازتاب های خیلی خوبی هم داشت.
همین طور چند نشست بین المللی که احتمالا به زودی شاهد آن خواهیم بود و به موقع اطلاع رسانی خواهیم کرد.
جناب آقای دکتر ظریف، فردا و پس فردا (دوشنبه و سه شنبه) به قزاقستان تشریف می‌برند، در اندیشکده ای به نام Astane club سخنرانی میکنند و در کنار آن با مقامات عالیرتبه قزاقستان هم در خصوص مسائل دو جانبه منطقه ای دیدار و گفتگو خواهند کرد.
اگر اجازه بفرمایید سوالات را شروع کنیم و در خدمت شما باشیم.
*پرسش) رئیس جمهور هفته گذشته نامه ای خطاب به برخی کشورهای عربی نوشت و آنها را دعوت به مشارکت در ابتکار صلح هرمز کرد. می خواستم بپرسم تاکنون پاسخی از سوی کشورهایی که رابطه چندان مناسبی با ایرا ن داشتند، ازجمله عربستان و بحرین آمده یا خیر؟
*پاسخ) این طرح یا پویش صلح هرمز که جناب آقای رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد رو نمایی کردند، همراه با جزئیات آن برای کشور های درگیر و ذینفع ارسال شد ، از جمله به همین دو کشوری که شما نام بردید، بازتاب ها خوب بوده، بازخوردهای خوبی را ما هم از طرف کشورهای منطقه ای و هم از طرف کشورهای عضو سازمان ملل و شورای امنیت شاهد بودیم، جزئیاتی هست که اگر اجازه بدهید ما فعلا به آنها نپردازیم. ولی در مجموع بازتاب ها خوب است . بررسی‌ها در داخل کشورها دارد انجام میشود و تا آنجایی که خبر داریم، احتمالا بررسی دسته جمعی طرح جمهوری اسلامی ایران توسط این کشورها خواهد شد. ان شاءالله امیدوار هستیم که این گام خیرخواهانه جمهوری اسلامی ایران مورد اقبال این کشورها قرار بگیرد و ان شاءالله شاهد منطقه ای امن و با ثبات در منطقه خودمان به ویژه در منطقه خلیج فارس باشیم.
*پرسش) اخیرا آقای عراقچی در اظهاراتی که در جریان سفری که به روسیه داشتند، نکاتی را مطرح کردند، از جمله اینکه در صورت بازگشت قطعنامه‌ها در دکترین هسته ای خودمان تجدید نظر میکنیم، آیا این سخنان به معنی قطع امید از وعده‌هایی هست که اروپایی‌ها به ما دادند یا به معنای خروج از برجام است؟ از سوی دیگر هم به هرحال شما در آغاز صحبت هایتان به موضوع گام چهارم اشاره کردید، کدام یک از بندهای برجام عملا از ذیل تعهدات ایران خارج شده است؟
*پاسخ) همانطور که دکتر عراقچی هم فرمودند، جمهوری اسلامی ایران به اندازه کافی به دیپلماسی فرصت داد. ما یک سال و اندی صبر کردیم ، با درخواست و خواهش کشورهایی که در برجام باقی مانده بودند که پس از خروج ایالات متحده آمریکا، جمهوری اسلامی ایران با تضمین‌هایی که آنها می دهند در برجام باقی بماند. اما متاسفانه این اقدامات صورت نگرفت و جمهوری اسلامی ایران از اردیبهشت امسال تصمیم گرفت که بر اساس حقوقی که دارد و بر اساس پاراگراف 26 و 36 برجام نسبت به کاهش تعهدات خودش اقدام کند. استحضار دارید که این کاهش تعهدات می توانست هم به صورت دفعی باشد، هم به صورت تدریجی. جمهوری اسلامی ایران برای حفظ برجام و برای اینکه به بقیه کشورها و به دیپلماسی فرصت دهد ، گام های تدریجی را انتخاب کرد. اما متاسفانه بعد از سه گامی‌که برداشتیم ، هنوز شاهد اقدام عملی - به رغم برخی شعارها و لفاظی‌ها - نبودیم و جمهوری اسلامی مجبور شد برای توازن بخشی به حقوق و تکالیف (خود) در برجام، گام چهارم که گام بسیار مهمی هم بود را بردارد. این گام چهارم بر اساس بندهای 5 و 6 برجام است که جزئیات فنی آن را همکاران ما در سازمان انرژی اتمی اعلام کردند و ایران نشان داد هم در مواضعی که اعلام شده، بسیار جدی است و بر سر منافع ملی مماشات نخواهد کرد و گام های بزرگی بر می دارد. ضمن اینکه نشان داد وقتی تصمیمی سیاسی در جمهوری اسلامی ایران گرفته میشود، کارشناسان و همکاران ما در انرژی اتمی آمادگی لازم و فنی را برای اینکه بلافاصله گام (ها) را عملی کنند، دارند و حتی بهتر از گذشته به آن گام ها برگردند. آنچه مطرح شد توسط دکتر عراقچی موضوعی بود که گوشه و کنار توسط برخی کشورهای اروپایی مطرح میشود که اگر ایران به برداشتن این گامها ادامه دهد، آنها ممکن است مکانیزم استپ بک را اجرایی کنند که بنده و دوستان دیگر و حتی وزیر محترم امور خارجه بارها توضیح دادیم که آنها نه حق چنین کاری دارند و نه می توانند این کار را انجام دهند. به این خاطر که این کار ما برای حفظ برجام است، در دل برجام است و بر اساس مفاد خود برجام است و این حق ماست که می‌بایستی از این حق استفاده کنیم. اگر بخواهند این کار را انجام بدهند ، طبیعی است که طیف وسیعی از انتخاب ها پیش روی ملت ایران است که بعد از آن بسته به شرایط تصمیم خواهیم گرفت که کدام یک از این انتخاب ها را بررسی و اقدام کنیم. هنوز دیپلماسی فرصت دارد و کار ما در وزارت امور خارجه دیپلماسی ورزیدن است و به آن بها می دهیم، درب دیپلماسی و گفتگو باز است. اما امید به کسی و وعهده‌های که داده میشود، دل نبستیم. ما بر اساس وظیفه ذاتی خودمان این کار ها را انجام می دهیم و فرصت های لازم را به دیپلماسی می دهیم. بخش های مختلف در کشور هم نشان دادند آنها هم می توانند کار خودشان را انجام دهند و معطل وعده‌ها و مذاکرات نخواهند ماند. اما ما این باب را باز نگه می داریم.
*پرسش) سوال در مورد کنایه همتای آمریکایی شما راجع به برگزاری نمایشگاه دستاوردهای حقوق بشر در سازمان ملل و همچنین واکنش توئیتری شما به ایشان است؟
*پاسخ) پاسخ من آنجا (در توئیتر) واضح بود، ولی خدمتتان عرض میکنم که بعضی وقت ها رو می خواهد وقتی کشوری با پرونده ای مملو از اقدامات ضد حقوق بشری به کشوری مانند جمهوری اسلامی ایران طعنه بزنه و فکر کند در جایگاه درستی قرار دارد. به ایشان یادآوری کردیم حقوق بشر آمریکایی دستاوردی جز حمله به هواپیمای مسافر بری، حمله به زنان وکودکان و رنگین پوستان در خاک آمریکا، دادن سلاح های کشتار جمعی به کشور های مختلف دربرنداشته است.. نمونه آن کودتای 28 مرداد یکی از همین موارد است و آشکارا نشانگر نقض حقوق ایران بوده و جالب اینکه امروز هم سالروز شهادت دکتر فاطمی وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق است که یادشان را گرامی می داریم و نشان می دهد مبارزین همواره در مقابل اقدامات خصمانه آمریکایی‌ها مبارزه کردند و ایستادند و (ایران) از همان موقع طعم حقوق بشرآمریکا را چشید که تا الان هم ادامه دارد. بنابراین آنها در جایگاهی نیستند که از دستاوردهای حقوق بشری ایران که روز به روز هم بهتر میشود ، انتقاد کنند و بهتر است نگاهی به کارنامه سیاه خودشان در زمینه حقوق بشر بیندازند.
*پرسش) موضع ایران در قبال اظهارات رئیس جمهور ترکیه مبنی بر نارضایتی از (موضع) مقامات ایرانی بعد از حمله ترکیه به (شمال) سوریه چیست؟ به نظر می رسد وزارت امور خارجه در این زمینه موضع انفعالی داشته است. (اردوغان) اخیرا نیز گفته اعتراضات عراق به ایران هم سرایت می‌کند؟
*پاسخ) روابط دوستانه ما با کشورهای منطقه به ویژه کشور دوست و همسایه ترکیه سرجای خودش محفوظ است، ما الان در مقطع کنونی در اوج روابط هستیم و هیچ گاه روابط به این خوبی نبوده است، اما این دلیل نمی‌شود جمهوری اسلامی ایران از مواضع اصولی خودش کوتاه بیاید. جمهوری اسلامی ایران مخالف هرگونه مداخله نظامی و نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارزی کشورها در جهان و منطقه است. ضمن اینکه ما عرض کردیم نگرانی‌های امنیتی ترکیه را در مقابل گروه‌هایی که آنها و برخی هم ما تروریسم می دانیم، درک میکنیم و اعلام کردیم باید به آن نگرانی‌ها هم توجه شود. البته برخی اظهار نظرهای غیر رسمی از داخل کشور هم داشتیم که آنها موضع رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران نیست. آنچه که جمهوری اسلامی ایران موضع رسمی توسط این حقیر یا سایر مقامات ارشد عنوان شده، همین موضعی بود که خدمت دوستان عرض کردم. آن نکته ای که جناب آقای اردوغان راجع به احتمال گسترش اغتشاشات به دیگر کشورها بود، از دید ما یک هشدار مهمی است که به جاست. بالاخره دست های پنهانی وجود دارد که خواستار به آشوب کشیدن کشورهای اسلامی و اختلاف افکنی هستند و ایشان هم به درستی این دست های پشت پرده را دید و نسبت به آن هشدار داد و ما هم از این موضع ایشان قدردانی میکنیم. به هرحال کشورهای اسلامی در منطقه دشمنان مشترک دارند و خوب هست که با هشیاری و همکاری نسبت به مسایل پیرامون ما هوشیار باشند.
*پرسش) راجع به اظهارات اخیر مقامات عالی رتبه وزارت امور خارجه مخصوصاَ آقای عراقچی در خصوص برجام و ان پی تی و سیاست راهبردی ایران واکنش شدید در فضای مجازی صورت گرفت. صحبت آقای رئیس جمهور روحانی چرخش همزمان سانتریفیوژها و معیشت مردم ایران بود، خروج از برجام یا ان پی تی و برگشت به سیاست های دولت احمدی نژاد آیا کمکی به معیشت ملت ایران می‌کند؟ و آیا وزارت امور خارجه نباید به دنبال ایجاد یک طرح نوینی برای شکستن بن بست فعلی باشد؟ متاسفانه رئیس جمهور آمریکا خواهان خارج شدن ایران از برجام است، چرا این اظهار نظرها صورت گرفته است؟
*پاسخ) آنچه که بیان شد ترسیمی از وضعیت ما در آینده است و هشداری است که جمهوری اسلامی ایران می تواند به سایر کشورها بدهد که نمی توانند یا نمی خواهند به تعهدات خودشان عمل کنند. این سخنان هنوز به مرحله تصمیم گیری نرسیده است، ما طیف های مختلفی از تصمیمات و گزینه‌ها را پیش روی خودمان داریم و آن را براساس مقتضیات زمان و واکنش های طرف های مقابل حتما اتخاذ خواهیم کرد. در مورد بحث ابتکارات و بن بست ها بنده تاکید کرده ام جمهوری اسلامی ایران به ویژه وزارت امور خارجه به عنوان متولی امر دیپلماسی و سیاست خارجی همواره ابتکار داشته و راه‌هایی برای بن بست شکنی‌ها به طرف های مقابل پیشنهاد داده است، اما متاسفانه این آمادگی در طرف های مقابل نیست و جمهوری اسلامی ایران هم زیاد نمی تواند معطل آنها بماند، کما اینکه معطل هم نمانده و کارهایی که تشخیص داده به نفع منافع ملی ملت ایرا ن هست، انجام داده است و گام هایی را هم برداشته است. با این وجود درب دیپلماسی را ما بازگذاشتیم واجازه دادیم که اروپایی‌ها اگر طرح و برنامه ای دارند با ما در میان بگذارند. ما هم در کمیته‌ها آنها را بررسی میکنیم. اما در کنار این کارها ما منافع ملی ملت ایران را معطل برخی پیشنهادات غیر عملی نخواهیم کرد. درب و پنجره دیپلماسی را هم باز می‌گذاریم که ان شا الله ببینیم در آینده چه اتفاقی می افتد.
*پرسش) آیا کانال تجاری ایران و اروپا (اینستکس) از محور مذاکرات ایران و شرکای اروپایی کنار گذاشته شده یا همچنان جزو اولویت های ایران هست یا هنوز به عنوان یک گزینه برای کاهش تحریم ها نگاه میشود و در حال حاضر در چه وضعیتی است؟
*پاسخ) کار اینستکس تقریبا اجرایی شده و آماده است. اما هنوز به صورتی که مد نظر ما بوده ، عملیاتی نشده است. اخیرا هم مسئولین شرکت های متناظر این سازوکار ملاقاتی با هم داشتند و درباره برخی موانع بر سر راه آن، گفتگو کردند. اما علیرغم آماده بودن این ساز وکار ، استحضار دارید که مقدماتی دارد که هنوز ایجاد نشده است. اینستکس به عنوان یک ابزار اجرایی شدن آن طرح هاست. انشاء الله اگر این طرح ها به نتیجه برسد، اینستکس به عنوان یک ابزار در خدمت آن طرح ها خواهد بود.
*پرسش) به جز برداشتن گام های کاهش تعهدات ، آیا راهبرد نهایی ایران همین کاهش تعهدات است؟ آیا روند دیپلماسی اقتصاصی محدود به وزارت امور خارجه است یا نه؟
*پاسخ) بر اساس مهلت دوماهه ای که به طرف های مقابل می دهیم همزمان هم آماده هستیم حرف ها و طرح های آنان را بشنویم و ارزیابی کنیم تا ببینیم چه قدر امکان اجرایی شدن و عملی شدن دارد که تا حالا این اتفاق نیفتاده است. در اینکه گام های ایران تا چه وقت ادامه خواهد یافت، بستگی به مقامات عالی نظام و کمیته ویژه ای دارد که روند اجرای برجام را بررسی می‌کند و بر اساس شرایط و بازخوردها گام های ما در مقابل طرف مقابل تصمیم می‌گیرد.. عرض کردم به هر حال کار در کشور ادامه دارد و کسی معطل به نتیجه رسیدن این گام ها ، حرف ها و قول های طرف مقابل نخواهد ماند. وزارت امور خارجه به عنوان یک نهاد متولی مذاکره و دیپلماسی وظیفه دارد و باید سیاست خارجی کشور را جلو ببرد، درها را باز بگذارد و گفتگو ها را انجام دهد تا ابتکارات را بشنود و بررسی کند. بخش های اقتصادی قطعا باید کار خودشان را بکنند و معطل نشوند. اگر این مذاکرات به نتیجه برسد و اقدامی صورت بگیرد، چه بهتر! به فضای کسب و کار وبه بهبود شرایط اقتصادی کشور کمک خواهد کرد .، اگر هم نه، با تکیه به منابع داخلی و توانمندی داخلی همین راه را ان شاالله ادامه خواهیم داد.
*پرسش) سوال من در خصوص اظهارات آقای بعیدی نژاد در خصوص ان پی تی است که با بیان اینکه برخی شخصیت ها معتقد هستند ایران در حال حاضر از این پیمان هیچ سودی نمی‌برد، درباره خروج ایران از این پیمان (ان پی تی) هم هشدار داده و اعلام کرده این پیمان در خطر است. موضع وزارت امور خارجه در این خصوص بفرمایید.
*پاسخ) آقای دکتر بعیدی نژاد مجددا توضیح دادند (و تاکید کردند) به معنی اینکه جمهوری اسلامی ایران این تصمیم را اتخاذ کرده و از آن (ان پی تی) خارج میشود ؛ نیست. ایشان نظر موجود در داخل کشور که شامل طیف های مختلفی از نظرات هست را بیان کردند و بنده هم عرض کردم فعلا نظام جمهوری اسلامی ایران تصمیمی‌برای چنین کاری ندارد.گام هایی را هم که طراحی کرده، حساب شده است. سناریو ها همه چیده شده و بر اساس مقتضیات زمانی و مقدار واکنشی که می توان در طرف مقابل ببینیم، آن وقت اقدامات مدنظر را عملی خواهیم کرد. باید فرصت بدهیم به آینده که اوضاع به چه سمتی خواهد رفت.
* پرسش) سخنگوی دولت هفته پیش اعلام کردند آقای روحانی نامه ای را به پادشاه عربستان پیرامون صلح وثبات در منطقه نوشته است. آیا ما پاسخی از سمت عربستان داشتیم؟
* پاسخ) این نامه فقط به عربستان نبوده و در چارچوب پویش صلح امید بوده و نامه با جزئیات به سران هفت کشور منطقه ارسال شده است. علاوه بر دبیر کل سازمان ملل، یک بازخوردهایی هم گرفتیم. اجازه بدهید کمی این روند انجام شود، به موقع اطلاع رسانی خواهیم کرد.
*پرسش) بعد از گام چهارم ایران، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه موضع گیری‌های بسیار تند و تقریبا عجیب و غریبی داشتند و فرمودند در هفته‌های آتی اعمال فشار به ایران را افزایش خواهیم داد. آیا فکر می‌کنید با توجه به اینکه اینستکس فقط یک ابزار هست وتا الان هم ایران متقاعد نشده در برجام بماند، به ناچار باید تن به یک توافقی بدهیم که حتی شرکای باقی مانده ما در برجام هم از گنجاندن مسائل منطقه ای و موشکی در آن صحبت میکنند، یا اینکه هنوز امیدواری وجود دارد با همین قالب برجام آغاز یکسری مذاکرات را داشته باشیم؟
* پاسخ) موضع جناب آقای مکرون و برخی کشورهای دیگر اروپایی قابل درک هست، این‌ها هم جدیت جمهوری اسلامی ایران را دیدند و همین که در مقابل نتوانستن‌های خودشان پاسخ جدی برای افکار عمومی خودشان و افکار عمومی ما ندارند، بنابراین ما این واکنش ها را قابل درک می دانیم، اما نمی‌پذیریم. این واکنش ها قابل قبول نیست، اما آنچه آنها باید انجام بدهند به جای اینگونه واکنش ها اقدامات عملی است . باز هم تاکید میکنم تا این لحظه که در خدمت شما هستیم این اقدامات عملی به رغم کوشش هایی که میکنند، به مرحله عملی نرسیده است. اینکه آنها برای اجرای تعهدات خودشان در برجام و مساله هسته ای موضوعات دیگری را پیش بکشند، این هم از نظر جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست و مردود است. آنچه که ما مذاکره کردیم در مورد مسائل هسته ای بوده و بیش از این هم نبوده و اگر قرار هست برجام نجات پیدا کند، راه حلش بازگشت به همین توافقاتی است که در برجام شده و تعهداتی که ما و آنها داشتیم. حالا بعد از برجام در آینده - که قبلا هم مقام معظم رهبری فرمودند، یک نمونه ای بود تا ببینیم طرف های مقابل چگونه با یک توافق برخورد میکنند . ایشان فرمودند اگر ببینیم زمانی این توافق را آنها خوب اجرا کردند و آنچه که مد نظر ملت ایران هست را انجام دادند، شاید بشود در سایر مسائل هم بحث و گفتگو کرد، نه به معنی حالا مذاکره و نه در قالب بده بستان. میشود در مورد آن فکر و صحبت کرد. اما اینکه آنها در (اجرای) همین (توافق) هم مانده اند و اجرایی نکردند و صحبت از مسائل و توافقات ( دیگری ) میکنند و موضوعات دیگری را برای اجرای این توافق ( هسته ای ) پیش میکشند؛ قدری غیر معمول و غیر قابل قبول است.
*پرسش) آیا راه حل نجات برجام تن دادن به گفتگو ها و رایزنی‌هایی در مورد مسایل غیر از مسایل هسته ای باشد، جواب ایران منفی است یا نه؟
* پاسخ) آن وقت نظام تصمیم خواهد گرفت که اگر مصالح ( کشور ) ایجاب کند و حکمت، عزت و مصلحت ایجاب کند، آن وقت خود نظام تصمیم خواهد گرفت چه اقدامی را در مقابل شرایط آینده انجام بدهد.
*پرسش) شما فرمودید آمادگی پذیرش طرح ها از سوی مقامات غربی و اروپایی را دارید. آیا بعد از گام چهارم تماسی از طرف اروپایی‌ها با ایران صورت گرفته و اگر صورت گرفته چه پیشنهاداتی رد و بدل شده است؟
* پاسخ) رایزنی‌ها ادامه دارد. آنها از قبل هم می دانستند جمهوری اسلامی ایران در برداشتن گام چهارم جدی است و همان موقع هم تلاش هایی را انجام دادند که جمهوری اسلامی ایران به سمت برداشتن این گام نرود، اما ما به ازای این درخواست متاسفانه چیز ملموس و عینی نبود که جمهوری اسلامی ایران قانع شود تا این کار را انجام ندهد. هنوز هم این تلاش ها و رایزنی‌ها و تماس ها ادامه دارد و باز هم ما فقط امیدوار هستیم که آنها بتوانند در این فرصت دو ماهه که مجددا به دیپلماسی داده ایم، به تعهدات خودشان عمل کنند و جمهوری اسلامی را قانع کنند که در این توافق بماند. ضمن اینکه ما کارمان دیپلماسی ورزیدن است و معطل نخواهیم بود ما این تلاش ها را ارج می نهیم، اگر به نتیجه رسید بهتر.
*پرسش) پهبادی که جمعه ساقط شده ، مربوط به کدام کشور است و مبدا آن کجا بوده و اینکه مشخص شده اهداف این پهباد چه بوده است؟
* پاسخ) اطلاعیه که من توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران دیدم ، این بود که در حال بررسی ابعاد مختلف این موضوع هستند و حدس و گمان‌هایی هم رسانه ای شده، اما در حال مطالعه روی قطعات آن هستند و اینکه مختصاتش را به دست بیاورند که دقیقا از کجا بوده و از کجا آمده است. به احتمال قوی به زودی در این زمینه اطلاع رسانی خواهد شد. فعلا من جزئیات ویژه ای ندارم.
*پرسش) اخیرا در وزارت راه واحدی به نام دیپلماسی حمل و نقل راه اندازی شده است. اولا شما از این اتفاق خبر دارید؟ آیا این یک نوع موازی کاری با وظایف امور خارجه نیست؟ کارشناسان گفته اند یک همچنین اتفاقاتی در هر وزارتخانه باید با اجازه و نظارت وزارت امور خارجه باشد.
* پاسخ) من اطلاع دقیقی از این موضوع ندارم. اگر به معنای تسهیل حمل و نقل بین ما و همسایگان و سایر مناطق جهان باشد، ارج می نهیم و استقبال میکنیم. اما اجازه بدهید من یک بررسی بکنم و به شما جواب بدهم. آنچه ما در وزارت امور خارجه به عنوان دیپلماسی اقتصادی داریم، تصدی گری نمی‌کند و کاری نمی‌کند که مستقیما با کشوری قرارداد ببندد و کاری انجام دهد. آنچه که وزارت امور خارجه انجام می دهد، زمینه سازی و تسهیل کنندگی است که احتمال می دهم این کار در همین راستا باشد و احتمالا دیپلماسی اقتصادی ما در جریان باشد. من بررسی میکنم و خدمت شما عرض میکنم.
*پرسش) مذاکرات ایران و فرانسه به کجا رسیده است؟ ( با توجه به گام چهارم که برداشتیم). آخرین وضعیت آقای مسعود سلیمانی را هم بفرمایید؟
* پاسخ) راجع به مذاکرات بارها به طور مفصل توضیح دادم. همچنان هم ادامه دارد، فقط یک سری موانعی دارد که می‌بایست خود آنها این موانع را رفع کنند. آنچه جمهوری اسلامی ایران خواسته مشخص است. عمل آنها به تعهد یازده گانه ای ست که بعد از خروج آمریکا دادند. دولت های چین و روسیه هم در سیاست های اعمالی و اعلامی خود مواضع خوبی گرفتند و به تعهدات خودشان تا آنجا که امکان داشته، پایبند بوده اند. اما متاسفانه بقیه شرکا نتوانستند این اقدام را انجام بدهند. به خاطر هویت مستقلی که می‌بایست داشته باشند، نداشتند و کارهایشان را منوط به اجازه گرفتن از دیگری کردند. ما از آن یازده تعهدی که بنا بود کشورهای مختلف بعد از خروج ایالت متحده انجام بدهند، دو مورد را به عنوان اولویت اصلی خواستیم که اجرایی کنند. یکی فروش نفت ایران به مقدار قبل از خروج آمریکا از برجام بوده که چیزی حدود 5/2 تا 8/2 میلیون بشکه بوده و بازگشت درآمد حاصل از فروش به کشور. این مذاکرات در این حول و حوش ادامه دارد.
در خصوص گروگان‌های ما در ایالت متحده آمریکا و بقیه کشور ها، از جمله آقای دکتر سلیمانی، اقدامات و رایزنی‌ها ادامه دارد. جمهوری اسلامی ایران موضوع را رها نکرده و نخواهد کرد. در هر مناسبتی از مجاری رسمی و از طریق واسطه‌ها درخواست های خودش را ارائه داده است و یک سری امیدهایی زنده شده است. اگر اجازه بفرمایید ابتدا این اقدامات انجام گیرد و بعد انشاءالله توسط ما یا سایر نهادها اطلاع رسانی خواهد شد.
*پرسش) اشاره کوتاهی راجع به تحولات عراق داشتید. فکر می‌کنید تحولات این روزهای عراق چه تاثیری بر تحولات دو جانبه و منطقه خواهد گذاشت. آیا فکر می‌کنید تغییرات گسترده ای در سطح کابینه و انتخابات زود هنگام کمکی به این مشکل خواهد کرد؟
* پاسخ) من راجع به مسائل داخلی عراق اظهار نظر نمی‌کنم. اما آنچه به صورت کلی می توانم بگویم این است که این تحولات منشا داخلی دارد که عده ای هم در خارج از کشور از آن سوء استفاده میکنند. به طور کلی ناامنی و بی ثباتی در هریک از کشورهای منطقه مطلوب جمهوری اسلامی ایران نیست. ما خواستار ثبات، امنیت، آرامش و پیشرفت همه کشورهای منطقه به ویژه همسایگان عزیز خودمان هستیم. عرض کردم، به هر حال منطق دشمنان مشترک ما این است که خواستار اختلاف بین کشورها - هم درون کشورها و هم بین کشورهای مختلف در منطقه ما هستند که امیدوار هستیم با هوشیاری همه دولت ها و ملت های منطقه هم این توطئه‌ها خنثی گردد.
*پرسش) بازرس ارشد آژانس، هفته گذشته در جلسه ای به دیپلمات های ایرانی گفته اند در مورد تورقوزآباد ذرات هسته ای پیدا شده و ایران برای این مورد خاص با آژانس همکاری نداشته است. گفته میشود آقای فورتو هم می خواهند نشست ویژه در این زمینه ترتیب دهند. آیا شما این تحولات را تایید می‌کنید؟ همچنین واکنش ایران به اقدامات آژانس چه خواهد بود؟
* پاسخ) پرونده موسوم به PMD بسته شده و تلاش هایی را رژیم صهیونستی و بقیه انجام می دهند که این پرونده را مجددا باز کنند که ما آن را نمی‌پذیریم و محکوم میکنیم و باز کردن یک پرونده بسته شده که حل و فصل شده با هیچ گونه از قوانین و مقررات و توافقات سازگاری ندارد و این یک تله است که پیش پای همه می‌گذارند. ما امیدوار هستیم آژانس هوشیاری و دقت لازم نسبت به اینگونه تلاش های خطرناک داشته باشد و جمهوری اسلامی ایران این ادعا های را رد می‌کند و یک موضوع مختومه است.
*پرسش) علت فروکش کردن دامنه رایزنی‌های گسترده کشورهای مهم با ایران بر سر برجام چیست؟ د رحالی که تا قبل از اجلاس عمومی سازمان ملل این مذاکرات بسیار گسترده بود. ولی الان رفت و آمدی نیست و مذاکراتی صورت نمی‌گیرد. آیا این به معنی بسته شدن پرونده برجام نیست؟
*پاسخ) خیر اینگونه نیست. به هر حال موضوعات یک فراز و فرودهایی طبیعتا دارد. وقتی که راه حل ها و پیشنهادهایی که مطرح شده همان‌هایی باشد که راه به جایی نمی‌برد، نهایتا آن تلاش و کوشش ها کمتر خواهد شد. ما اعلام کردیم که این تلاش ها را نفی نمی‌کنیم. آماده هستیم اگر پیشنهادهای بهتری دارند بشنویم و توپ در زمین آنهاست. آنها کار خود را میکنند و ما هم کار خود را انجام میدهیم و معطل پیشنهاد های آنها نمی‌شویم.
*پرسش) در گفتگویی آقای عراقچی گفته اند: دستهای پنهانی در اختلاف های ایران و عربستان وجود دارد، به طور مشخص آیا روند ارسال نامه آقای روحانی به سران شورای همکاری خلیج فارس، کارشکنی صورت گرفته؟
*پاسخ) من فکر نمی‌کنم منظور این باشد. نامه ای که جناب روحانی به سران کشورهای منطقه نوشتند به دستشان رسیده و همه آنها به صورت رسمی و غیر رسمی واکنش هایی داشتند. قرار است که واکنش ها یکجا تجمیع کنند، جداگانه یا به صورت دسته جمعی. ولی دیدن دست های پنهان در منطقه ای که ما در آن هستیم ، خیلی کار سختی نیست. اتفاقاتی که در منطقه افتاده و تلاش هایی که در حال حاضر صورت می‌گیرد برای برهم زدن شرایط در داخل کشورهای منطقه و اختلاف افکنی میان کشورهای منطقه است که نشان می دهد این دست ها هنوز فعال و پرکار است و قطعا خیر و صلاح ملت و کشورهای منطقه را نمی خواهند. این حسی است که همه رهبران دلسوز در منطقه دارند که باید قدری مواظب بود که اوضاع شکننده در منطقه ما توسط عوامل خاص بیش از این شکننده نشود و راه ثبات و آرامش هر چه بیشتر در منطقه در پیش گرفته شود.