آینده‌ای مشترک

lیادداشت عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مجله The News پاکستان- 11 مرداد 1404

یکی از اصول بنیادین سیاست خارجی ایران، گسترش روابط قوی و با ثبات با همسایگانش است، روابطی که تأمین کننده منافع دوجانبه باشد.
از این منظر، روابط ما با پاکستان جایگاهی ویژه به خود اختصاص داده است، روابطی که صرفاً با نزدیکی جغرافیایی قابل توصیف نیست بلکه قرن‌ها تجربه تمدنی، اشتراکات دینی، خویشاوندی فرهنگی و منافع مشترک راهبردی پشتوانه آن است.
ایران و پاکستان به عنوان دو کشور مستقل که در گذرگاهی حیاتی در آسیا قرار گرفته‌اند، عواید زیادی از مشارکت درازمدت به دست خواهند آورد و حتی می‌توانند بیش از این، در تبیین اینده منطقه نقش آفرینی کنند. دیدار رسمی مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران از پاکستان، بیانگر این شتاب رو به فزون است. این سفر در امتداد تعاملات سطوح بالا میان دو کشور صورت می‌گیرد از جمله سفر تاریخی ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فقید ایران به اسلام آباد و همچنین دیدار متقابل شهباز شریف نخست وزیر پاکستان از تهران.
این تعاملات، همراه با مشورت‌های مداوم دیپلماتیک میان مقامات ارشد دو کشور، بیانگر هم افزایی رو به تعمیق میان دو کشور است که بسیار فراتر از دیپلماسی تشریفاتی قرار دارد. آنها منعکس کننده انتخابی راهبردی و آگاهانه به منظور گسترش روابط دوجانبه است که تبعات منطقه‌‌ای به دنبال خواهد داشت.
ایران و پاکستان 900 کیلومتر مرز مشترک دارند که چیزی بیش از یک خط تقسیم کننده دو کشور است. این مرز، پلی است که قرن‌ها دو ملت و تمدن‌هایشان را به یکدیگر متصل کرده است. از همین خطوط مرزی است که تجارت، عقاید، زبان‌ها، اشعار، اعتقادات دینی بین دو کشور رد و بدل شده، و همچنان حیات جوامع امروزی ما را تشکیل می‌دهد. از جشن‌های نوروز گرفته تا رسوم مشترک صوفی، عمق روبط مشترک فرهنگی و معنوی ما را تشکل داده و حسی از آشنایی و اعتماد ماندگار ایجاد کرده است که زیربنای همکاری‌های سیاسی دو کشور محسوب می‌شود.
قرابت‌های مذهبی، این پیوند را تقویت می‌کند. ایران و پاکستان به عنوان دو کشور پرافتخار مسلمان، با أصول اسلامی، عدالت، همدردی و همبستگی درهم آمیخته‎‌اند. این ارزش‌ها، نه تنها مبانی انسجام داخلی، بلکه چراغ راه تعاملات بین‌المللی ما محسوب می‌شود. اینها ما را وامی‌دارد تا در حمایت از آرمان‌هایی نظیر مبارزات فلسطین، مقابله با بی‌عدالتی وترویج صلح از طریق همکاری و احترام متقابل، متحد شویم.
مکمل‌های اقتصادی ما، ظرفیت‌های بالقوه گسترده‌ای ارائه می‌کند. پویایی کشاورزی پاکستان، و منابع گسترده انرژی درایران، همراه با علاقه مشترک به برقراری ارتباط، مبنایی طبیعی برای تعاملات ارائه می‌کند.
دو کشور علاوه بر هم افزایی در بخش‌های مختلف، مناقع مشترک درازمدتشان در گرو تقویت اقتصاد بازار ازاد، منطقه‌ای، برابر و وابسته است. ایران و پاکستان با دیدگاه‌های یکسان قادرند مشارکت اقتصادی باثباتی ایجاد کنند که در تاب آوری دوجانبه، پیشرفت تکنولوژیک و رشد جامع ریشه دوانده باشد. این همکاری نقشی اساسی در ارتقاء سطح جوامع، اشتغال زایی و ترویج الگوی پیشرفت داشته، به نفع منطقه نیز خواهد بود.
در زمانی که خطرات گذرا، همچنان امنیت مشترک ما را تهدید می‌کند، ایران و پاکستان در برابر شبکه‌های تروریست فعال در مناطق مرزی، هوشیار هستند. همکاری برای مقابله با ترویسم یک گزینه نیست، بلکه ضرورت است. دو کشور فراتر از تهدیدات منطقه‌ای، نگرانی‌های راهبردی گسترده‌تری دارند که از اقدامات تجاوزکارانه در منطقه ناشی می‌شود.
نسل کشی کنونی رژیم اسرائیل در غزه، اشغال سوریه و لبنان و حملات بی بهانه اخیر آن به ایران، بر ضرورت اقدام جامع علیه نیروهای متخاصم تأکید می‌کند که حیات خود را در بی‌ثباتی و سلطه گری جست و جو می‌کنند. کشورهای مسئول، نمی‎توانند سکوت اختیار کنند. زمان تقویت همکاری، تعمیق تعاملات امنیتی و بیان یک موضع آشکار و واحد در مجامع بین‌المللی فرا رسیده است. > آقای اسدی رییس: در این خصوص، ایران ازموضع اصولی دولت پاکستان در محکومیت بی قید وشرط تجاوز نظامی آمریکا و اسرائیل به ایران در ژوئن 2025 قویا قدردانی می‌کند. در زمانی که قدرت‌های غربی ترجیح دادند در سمت نادرست تاریخ بایستند، پاکستان در حمایت از قوانین بین‌الملل، ثبات منطقه‌ای و همدردی با همسایه‌اش، موضعی قاطع اتخاذ کرد.
حمایت قلبی مردم پاکستان و اعلام همبستگی خودجوش آنها نیز به خوبی در جامعه ایران إحساس شد. مردم ایران، قدردان برادران و خواهران پاکستانی خود بودند که در حمایت از آنها، فریاد سر می‌دادند. این نمایش همدردی و وحدت هرگز فراموش نخواهد شد. این مساله بر عمق پیوندهای ما و همچنین ارزش‌های مشترک دو کشور تأکید می‌کند.
ایران و پاکستان همچنین از سابقه همکاری نزدیک در نهادهای چندجانبه برخوردار هستند. در سازمان ملل، برای دفاع از حقوق مردم فلسطین و به منظور پیشرد اهداف توسعه، با یکدیگر به صورت دائم همکاری کرده‌ایم. در سازمان همکاری اسلامی، دو کشور طرفدار رسیدگی به چالش‌های مهم فراروی امت اسلامی هستند. به عنوان اعضای فعال سازمان همکاری شانگاهی، سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، و گروه دی 8، به دنبال اهداف مشترک، یکپارچگی اقتصادی و صلح منطقه‌ای هستیم.
دیپلماسی هماهنگ ما، بیانگر صدای رسای دو کشور در عرصه جهانی است و سبب می‌شود گفتمان بین‌المللی به سمت عدالت، برابری و چندجانبه‌گرایی هدایت شود. این تعاملات به مدیریت بحران محدود نمی‌شود. بلکه بیانگر هم‌پوشانی گسترده‌تر راهبردی نیز است. ایران و پاکستان از أصول احترام به تمامیت ارضی، عدم دخالت در أمور داخلی دیگر کشورها و ضرورت حل و فصل صلح آمیز مناقشات حمایت می‌کنند. هر دو کشور به نظم منطقه‌ای متعهدند که در آن، ملت‌های مسلمان، سرنوشت خود را تشکیل دهند و برای شکوفایی جمعی، همکاری می‌کنند.
مشارکت ما، در ساز و کارهای سه جانبه و گسترده‌تر منطقه نیز مؤثر است. در أفغانستان که همسایه هر دو کشور است، ما منافع خود را در ایجاد ثبات و تضمین صلح و توسعه، به جای مناقشه و تندروی، دنبال می‌کنیم.
ایران و پاکستان با تلفیق راهبردهای اقتصادی و بهره گیری از مواضع ژئواستراتژیک خود، قادرند منطقه را به جای عرصه رقابت، به محلی برای همکاری تبدیل کنند.
ایجاد راهگذرهای تجاری و ترانزیتی، که منافع دو کشور را تأمین می‌کند، مزایایی فراوانی برای ملت‌های ما داشته و تأکیدی است بر رویکرد رهبری ما برای ترسیم یک معماری منطقه‌ای، مبتنی بر آینده نگری.
مسیر پیش رو مستلزم وحدت، تبیین اهداف و تمایل برای تبدیل آرمان‌های مشترک به نهادهای ماندگار و دستاوردهای عملی است.
تقویت گفت‌وگوهای دیپلماتیک، گسترش روابط اقتصادی، ترویج تبادلات آموزشی و فرهنگی و نهادینه‌کردن همکاری در زمینه امنیت و توسعه، به روابط ما عمق و انعطاف‌پذیری واقعی خواهد بخشید.
سفر رئیس‌جمهور پزشکیان فرصتی است برای تأیید دوباره تعهدات، و همچنین بازتعریف امکانات. در این راستا، می‌توانیم از علامه اقبال - شاعر ملی پاکستان و یک ستایشگر عمیق تفکر پارسی – الهام بگیریم که به ما یادآوری کرد روح ملت‌ها نه در چرخه‌های سیاسی زودگذر، بلکه در چشم‌اندازهای اخلاقی و معنوی ماندگار شکل می‌گیرد. سخنان او هنوز طنین‌انداز است: «ملت‌ها در قلب شاعران متولد می‌شوند؛ در دست سیاستمداران یا رشد می‌کنند یا می‌میرند».
بر ما لازم است که اطمینان حاصل کنیم ایران و پاکستان نه‌ تنها رونق می‌یابند، بلکه با هم به عنوان معماران آینده منطقه‌ای مسالمت‌آمیز، کثرت‌گرا و یکپارچه ظهور خواهند کرد.
دوستی ما تنها یادگاری از گذشته نیست؛ یک سرمایه‌گذاری استراتژیک در آینده است. در وحدت، قدرت می‌یابیم. در همکاری، هدف می‌یابیم. و در احترام متقابل، بنیان صلح پایدار و پیشرفت مشترک را پیدا می‌کنیم.
زنده باد دوستی بین ایران و پاکستان.