کتاب «عدالت میان ملت ها» ترجمه آقای اصغر دستمالچی در سال 1395 از سوی اداره نشر وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران منتشر گردیده است.
استفان سی. نف، نویسنده کتاب برخلاف بسیاری از نویسندگان تاریخ حقوق بینالملل، نقطه عزیمت خود را از ایام باستان و تمدنهای کهن شرق آغاز میکند و نشان میدهد که چگونه کوشش برای تنظیم روابط بازرگانی و دیپلماتیک به دشواری شروع گشته و تا چه اندازه با توفیق و شکست همراه بوده است. وی به تفصیل روابط بسیار پیشرفته در میان ایالات چین را بررسی میکند. روابطی که در چندین هزار سال قبل حتی از ترتیبات کنونی، به طور مثال در ارتباط با سلوک جنگ و رفتار با اسیران جنگی، مترقیتر بوده است. سپس به عرف باستانی در هند و بینالنهرین و روابط مستمر ایران با یونان و روم میپردازد. اگر چه وی نیز مانند بقیه اصرار دارد که حقوق بینالملل ساخته و پرداختۀ دولتهای اروپایی است، اما بر رفتار وحشیانه و غیرانسانی اروپاییان با مردم مستعمرات چشم نمیبندد و به طور مکرر به آن اشاره میکند.
نویسنده در شرح چگونگی به وجود آمدن حقوق بینالملل مدعی است که نمونههای رفتار میان دولت-شهرهای یونان و سپس ایالات و شاهزادهنشینهای روم نطفۀ این حقوق را به وجود آورد که رفتار متعادل و قابل پیشبینی را میان مردم یونان یا روم با خارجیها بنیاد نهاد. طی قرون بعد بر اثر نفوذ تفکر مسیحی و اندیشۀ قدیمیتر یونانی که جلوهاش را در حقوق طبیعی باید یافت، حقوق بینالملل تکوین پیدا کرد. حقوق بینالملل ساختۀ اروپا تنها متوجه منافع خود بود و خارجیها را بربر میدانست. به موجب نظر ارسطو، بربرها برای آن خلق شده بودند که برده و در خدمت اربابان یونانی باشند.
نویسنده بر آن است که با قدرت گرفتن اروپا و بهویژه طی دوران استعمار از قرن پانزدهم به بعد حقوق بینالملل به نحوی تفسیر و تعبیر میشد که منافع دولتهای استعمارگر را تامین نماید و در این مسیر صد البته دستگاه پاپ و کلیسا همراهی شدید داشتند.
روند کتاب در اساس به نحو روایت و تقویم تاریخ است. بخش نخست که ما را تا سال 1550 با خود میکشاند، ردیابی تطور قواعد عملی گوناگون تدبیر شده توسط تمدنهای کهن مختلف میباشد. سپس به قرون وسطای اروپا و جهان اسلام نظر افکنده و به افقهای گستردهتر و به بررسی و مطالعۀ مسائل متنوع حقوقی عرضه شده بهوسیلۀ اکتشاف، تسخیر و اقامت در دنیای جدید میپردازد. بخش دوم دورۀ زمانی از سال 1550 تا سال 1815 پیدایش حقوق بینالملل در مفهوم مدرنش به عنوان حقوق وضع شده بهوسیلۀ دولتها (دست کم در بخشی از آن) را در بر میگیرد. بخش سوم شامل قرن نوزدهم میشود یا دقیقاً دربرگیرندۀ دورهای از سالهای 1815 تا 1914 میباشدکه به طور قابل ملاحظهای بخش بسیار مغفولِ تاریخ حقوق بینالملل است. اما این دوره ایامی سرشار از خلاقیت و ظهور مکاتب فکری متنوع و رقیب است که تا به امروز حیاتی فعالانه دارند. بخش چهارم قرن بیستم و تا همین حد از قرن بیست و یکم را با چالشهای نوین بسیار و نوآوریهای بدیع و نیز تراژدیها پوشش میدهد.
فهرست مطالب
مقدمه مترجم
مقدمه نویسنده
بخش اول- حقوق و اخلاقیات در ورای اروپا (پیش از تاریخ تا 1550 میلادی)
فصل اول: اجرای عدالت نسبت به دیگران
فصل دوم: مهار پادشاهان
فصل سوم: دنیاهای جدید و چالشهایش
بخش دوم- خرد و رقیبان (1815- 1550)
فصل چهارم: جدایی طبیعت و ملت
فصل پنجم: عنکبوتها و زنبورهای عسل
بخش سوم- قرن اثباتگرایی پوزیتیو (1914- 1815)
فصل ششم: گسست از گذشته
فصل هفتم: نداهای مخالف
فصل هشتم: شکوفایی کامل
بخش چهارم - میان دیروز و فردا (1914)
فصل نهم: پیدایش و نابودی رویاها
فصل دهم: بنای از نو
فصل یازدهم: تاریکی در مسیر
نتیجه
گزارش تحقیقی کتابشناسی
علائم اختصاری